تمام خواص نور آبی/ از افزایش هوشیاری تا رفع بوی بد دهان
پژوهشگران دریافته اند اثر نور آبی در هوشیار سازی مغز بیش از کافئین است.
گفته می شود نور آبی شهرت بدی در مختل کردن خواب دارد. افرادی که پیش از خواب از تلفن هوشمند و دیگر گجت ها استفاده می کنند در طول شب دچار بی قراری خواب می شوند چرا که نور این دستگاه ها موجب سرکوب ملاتونین – ماده شیمیایی کنترل کننده ساعت بدن- می شود.

تحقیقات اخیر از برخی نکات مثبت این نور آبی پرده برداشته است که نشان می دهد چگونه نور آبی اگر در زمان مناسبی از آن استفاده شود می تواند مغز را هوشیار نگه دارد.
پژوهشگران دانشگاه مید در سوئد تاثیرات کافئین و نور آبی را بر مغز مقایسه کرده و دریافته اند هر دوی این موارد تاثیرات مثبتی بر مغز دارند.

نکته جالب اینجاست که افرادی که در معرض نور آبی قرار داشتند در آزمون های عملکرد مغز که شامل حواس پرتی می شوند، عملکرد بهتری داشته اند.دانش پژوهان نشان دادند مصرف کنندگان کافئین بیشتر دچار حواس پرتی شده و عملکرد ضعیف تری داشتند.مطالعات حاکی از آن بود که نور آبی و کافئین تاثیرات مجزایی بر روی جنبه های عملکرد عضلانی ناشی از فعالیت مغزی داشتند.

به گفته محققان نور آبی قابلیت تاثیر مثبت بر گستره ای از مجموعه ها را دارد که در عملکرد شناختی و هوشیاری مهم هستند.این مطالعه بر اساس تحقیقاتی صورت گرفته که نشان می دهد نور آبی توانایی های شناختی مانند حافظه هوشیاری و زمان واکنش را بهبود می بخشد.
اگرچه نور آبی برای بافت بدن ضرری ندارد اما این نور آن قدر قدرتمند است که تاثیرات زیستی را در بدن هدف قرار دهد و به طور فزاینده ای برای گستره ای از درمانهای پزشکی استفاده می شود.مثلا پزشکان در بیمارستان دانشگاه هیدلبرگ برچسبی را ساخته اند که نور آبی متساطع  و درد را درمان می کند.
نور آبی همچنین می تواند با بوی بد دهان مبارزه کند. قرار گرفتن تنها دو دقیقه در معرض نور آبی لامپ های سفید کننده دندانها می تواند باکتری های موجود در بزاق را که موجب بد بویی دهان می شوند از بین ببرد.

بر اساس یافته های این پژوهش حتی افراد نابینا قادر به استفاده از فواید شناختی قرار گرفتن در معرض نور آبی هستند.پژوهشگران دانشگاه مونترال دریافته اند که حتی وقتی دید معیوب است و اجسام دیده نمی شوند، هنوز تغییرات نور در مغز ثبت می شود و افراد می توانند بگویند چه زمانی نور خاموش و روشن می شود.
این تحقیقات می تواند تاثیرات مطلوبی در درمان افراد نابینا و همچنین دیگر اختلالات شناختی داشته باشد و پزشکان می توانند به طور بالقوه ای از نور برای فعال سازی بخش های خاصی از مغز استفاده کنند.

دانش پژوهان می گویند 50 ثانیه قرار گرفتن در معرض نور آبی می تواند تغییراتی بر مغز ایجاد کند.

شما چه درکی از این تصاویر دارید؟
یک محقق دانشگاه سالم با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به نمایش الگوهای طبیعت در مقیاس‌های گوناگون پرداخته که درک انسان را دچار تحریفاتی می‌کنند.
تاکنون دیده‌اید که ابرها از راه دور شبیه چهره‌های شناخته شده هستند یا تصاویر نمای نزدیک میکروسکوپی حشرات شبیه سیارات بیگانه بنظر می‌رسند؟ این پدیده به دلیل تحریف ادراک انسان در اثر مقیاس است.

استفن یانگ، استاد جغرافیای دانشگاه سالم در زمان بررسی پوشش گیاهی زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای متوجه شد که الگوهای طبیعت می‌توانند بدون اشاره به دوری و نزدیکی اشیا، اشکال جالب و بسیار مشابهی را به نمایش بگذارند.
در سال 2004، یانگ نمایشگاهی در گالری کلین در فیلادلفیا برپا کرد که در آن بسیاری از بازدیدکنندگان یک تصویر از دلتای می‌سی‌سی‌پی را با یک اسکن پزشکی اشتباه می‌گرفتند.

این محقق سپس در سال 2012 متوجه تصاویر بدست آمده از یک میکروسکوپ الکترونی در اداره همکارش «پل کلی» شد که الگوهایی شبیه تصاویر ماهواره‌ای داشتند.وی دریافت که الگوهای دوره‌ای در طبیعت در مقیاسهای مختلف وجود داشته و با همکاری «کلی» به بررسی مشاهدات این تصاویر پرداختند.
این کار از تفاوت مقیاسی یک میلیون برابر یا بیشتر برخوردار بود. تصاویر میکروسکوپی «کلی» به نمایش اجسامی در مقیاس میلیمتری و نمونه‌های «یانگ» به نمایش مقیاسهای کیلومتری یا بیشتر می‌پرداختند.

این دو دانشمند از آن زمان تاکنون بیش از 50 تصویر را برای نمایش در نمایشگاه «میکرو یا ماکرو» تولید کرده‌اند که در گالری وینفیسکی دانشگاه سالم و همچنین مرکز هنرهای تجسمی و نمایشی ترینای دانشگاه کلارک برپا شد.به گفته یانگ، حتی زیست‌شناسان نیز که تصویربرداری میکروسکوپی انجام داده یا جغرافیدانان که از تصاویر ماهواره‌ای استفاده می‌کنند در تشخیص ابعاد برخی تصاویر مشکل داشتند.

هدف از برگزاری این نمایشگاه جلب رضایت افراد از زیبایی تصاویر و هم چالش کشیدن دیدگاه آنها از جهان در مقیاسهای مختلف بوده است.محققان علاوه بر بررسی درک انسانها، می‌خواستند که یک درک عمومی از علم و چگونگی بررسی زمین توسط دانشمندان در مقیاسهای مختلف را ترویج کنند.

یخچال Vatnajokull در ایسلند با مقیاس 5x3 کیلومتر با گودالی در وسط در نتیجه فوران آتشفشانی در زیر آن

تصویری از دلتای می‌سی‌سی‌پی که شبیه اسکن پزشکی است

تصویری از چشمان لاروی گورخرماهی با عرض 300 نانومتر

تصویر مسکو در شب در مقیاس 1400x990 کیلومتر

سطح بال یک سنجاقک دارنر آبی در تصویری با عرض سه میلیمتر

تصویر رصدخانه زمین ناسا از انواع متنوع یخ در سواحل شرق قطب جنوب

تصویری از سطح جلبک سبز Marchantia با عرض حدود یک میلیمتر

تصویر رنگی از مدل ارتفاعی دیجیتالی 30 ثانیه قوسی از قطب جنوب

تصویر ماهواره‌ای از مرکز مالی در مقیاس 60x40 کیلومتر

پر پرنده grackle در زیر میکروسکوپ الکترونی در مقیاس یک میلیمتری

عدسی چشم گاو که در نگاه اول شبیه یک تکه چوب است

بلور کلرید سدیم یا نمک آشپزخانه با عرض 1.5 میلیمتر

اخبار علمی - عبور آدمیزاد از اوج هوش

 فناوری‌های هوشمندتر، انسان‌های خنگ‌تر

به گزارش ایسنا، شواهد علمی نشان می‌دهد بهره هوشی مردم بریتانیا، دانمارک و استرالیا طی یک دهه اخیر افت کرده است. نتایج آزمون بهره هوشی برای بررسی احراز صلاحیت مردان دانمارکی نشان داد بهره هوشی آن‌ها از سال 1998 تا 1.5 نمره کاهش یافته است. نتایج هوش‌آزمایی در بریتانیا و استرالیا نیز چنین نتایجی را نشان می‌دهند.

بدبینانه‌ترین توضیح برای چنین موضوعی این است که انسان‌ها پیش‌تر به اوج هوشی خود رسیده‌اند. بین دهه‌های 1930 و 1980، بهره هوشی مردمان آمریکا تا سه نمره بالا رفت و در ژاپن و دانمارک پس از جنگ نیز نمره‌های هوشی افزایش یافت. این واقعیت «اثر فلین» (Flynn) نام دارد. به گفته «جیمز فلین» از دانشگاه اوتاگو، این افزایش بهره هوشی به دلیل تغذیه خوب، شرایط زندگی و همچنین تحصیل بهتر بوده است.

هم‌اکنون کارشناسان آغاز افول «اثر فلین» در کشورهای پیشرفته را اعلام کرده‌اند و این که بهره‌های هوشی در حال کاهش است. دانشمندانی مانند دکتر فلین معتقدند تحصیلات بهتر می‌تواند این روند را معکوس کند، با این حال محققان دیگر چندان خوش‌بین نیستند. برخی معتقدند چنین موضوعی به این دلیل است که افراد تحصیل‌کرده تصمیم به داشتن فرزندان کمتری می‌گیرند و بنابراین نسل‌های بعدی بیشتر از افراد دارای هوش کمتر تشکیل می‌شوند.

ریچارد لین، روانشناس دانشگاه اولستر، زوال هوشی را با استفاده از افت پتانسیل ژنتیکی انسان محاسبه کرد. وی با بهره‌گیری از بهره‌های هوشی متوسط مردم سراسر جهان در سال‌های 1950 و 2000 نشان داد بهره هوشی جمعی تا یک نمره افت داشته است.

«لین» معتقد است در صورت ادامه همین روند، تا سال 2050 بهره هوشی انسان 1.3 نمره دیگر کاهش خواهد یافت.

به گفته «جان ته نیجنهیوس»، پروفسور روانشناسی دانشگاه آمستردام، غربی‌ها از زمان عصر ویکتوریا تاکنون به طور متوسط 14 نمره هوشی از دست داده‌اند. 

اخبار علمی - ایسنا

اخبار علمی - دستاورد دانشمندان برای دانشجویان شب امتحانی
کسب نمرات بهتر با اسپری بینی کمک‌کننده به حافظه؟!

به گزارش ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران، دانشمندان آلمانی قول داده‌اند که اسپری بینی ساخت آنها، درس خواندن آخر شب را بسیار موثر می‌کند.

این اثربخشی زمانی بیشتر است که فرد، خواب خوبی هم داشته باشد.

محققان در این تحقیقاتی نشان دادند وقتی یک مولکول از سیستم ایمنی بدن به نام اینترلوکین- 6 از طریق بینی استفاده شود، به مغز کمک می‌کند تا حافظه هیجانی و پردازشی خود را در طی مرحله REM خواب (حرکت سریع چشم در خواب) بهتر نگه ‌دارد.

لیزا مارشال، نویسنده همکار این مطالعه می‌گوید که در واقع او و همکارانش اولین شواهد مبنی بر نقش اساسی اینترلوکین- 6 را در شکل‌گیری حافظه بلند مدت در انسان‌ها که وابسته به خواب است، یافته‌اند.

وی و همکارانش، 17 مرد جوان سالم را دو شب در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار دادند. این افراد هر شب بعد از خواندن یک داستان هیجانی یا داستانی با موضوع غیرهیجانی، مایعی به صورت اسپری بینی دریافت می‌کردند که در بردارنده اینترلوکین- 6 یا مایع پلاسبو بود. سپس خواب متعاقب مصرف این دارو و فعالیت الکتریکی مغز افراد مورد مطالعه، سراسر شب تحت نظر قرار گرفت. افراد روز بعد باید سعی می‌کردند تا بیشترین کلماتی که از هر یک از دو داستان به خاطر داشتند را بنویسند.

یافته‌ها نشان داد افرادی که اینترلوکین- 6 دریافت کرده بودند، کلمات بیشتری را به خاطر آوردند. به عقیده محققان، از آن‌جا که قبلا اینترلوکین- 6 تنها یک فراورده جنبی التهاب تلقی می‌شد و نه یک عامل اثرگذار در شناخت و حافظه، نتایج حاصله، می‌تواند یافته مهیجی در علوم بین ‌رشته‌ای ارزیابی می‌شود.

این پژوهش در نشریه «FASEB» منتشر شده است. 

اخبار علمی - ایسنا

اخبار علمی - جنگ انسان با سرطان نافرجام مانده است؟

باوجود حجم بالای مطالعات در خصوص سرطان و دستاوردهای چشمگیر در حوزه پیشگیری و درمان، سالانه هزاران نفر در اثر ابتلا به انواع مختلف این بیماری مهلک، جان خود را از دست می‌دهند.

 محققان دانشگاه کیل در آلمان و دانشگاه کاتولیک در کرواسی در تحقیقات خود دریافته‌اند، سرطان تکامل یافته‌تر از تصورات قبلی است.

نخستین شواهد از وجود تومور در دو گونه مختلف از هیدرا (hydra) – موجود ساده آب‌های تازه – کشف شده است.

به گفته «توماس بوش» سرپرست تیم تحقیقاتی، سرطان قدمتی معادل قدمت حیات بر روی زمین دارد و بدلیل ساختار پیچیده و تکامل یافته سرطان، درمان بیماری بسیار دشوار است.

وجود سرطان در دو گونه هیدرا در میلیون‌ها سال قبل نشان می‌دهد که سرطان بخشی از تکامل ذاتی انسان است؛ در حقیقت توانایی سلول‌های بدن برای شکل‌گیری سرطان به یک توانایی ذاتی تبدیل شده است.

«بوش» خاطر نشان کرد: تحقیقات در سراسر جهان به پیشگیری، تشخیص بموقع و توسعه روش‌های درمانی جدید منجر شده است، اما ابتلای هر فرد جدید به این بیماری نشان می‌دهد که در جنگ علیه سرطان پیروز نبوده‌ایم و ریشه‌کنی دائم سرطان تقریبا غیر ممکن است.

با این حال محققان تأکید می‌کنند که شناخت دشمن – سرطان – بزرگترین شانس محققان برای مقابله با این بیماری مهلک محسوب می‌شود.

 
نتایج این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.

اخبار علمی - ایسنا

اخبار علمی - پنل های خورشیدی نامرئی می شوند/ قابلیت جذب چندبرابری امواج مادون قرمز

به گزارش مهر، انرژی خورشیدی، یکی از انواع انرژی های پاک و تجدیدپذیر است. صفحات خورشیدی از ترکیبات نیمه هادی ساخته شده اند که وظیفه آنها تبدیل انرژی نورانی خورشیدی به انرژی الکتریکی است.

این صفحات با نام فتوولتائیک PhotoVoltaic یا سولار Solar شناخته می شوند. بزرگترین منبع طبیعی اشعه مادون قرمز، خورشید است. نور خورشید دارای اشعه مادون قرمز کوتاه است، زیرا پرتوهای مادون قرمز بلند آن در طبقات هوا جذب شده‌ اند.

محققان دانشگاه میشیگان نوع جدیدی از صفحات خورشیدی را طراحی کرده اند که در عین شفاف بودن، می تواند انرژی بیشتری را جذب کند. پنل های خورشیدی جدید قادر به جذب امواج مادون قرمز هستند تا بعد از برخورد با صفحات موجب گرم شدن آنها شوند.

این امواج دسته ای از پرتوهای نامرئی خورشید هستند به همین دلیل برای چشم انسان نامرئی به نظر می رسند. صفحات خورشیدی جدید مجهز به نوارهای فتوولتائیک هستند. پنل های جدید کاملا استاندارد بوده و از قابلیت نصب و استفاده در مزارع خورشیدی یا ساختمان ها برخوردار هستند.

ریچارد لانت، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی میشیگان می گوید:"پنل های خورشیدی قدیمی نه تنها فضای عظیمی را اشغال می کردند بلکه منظره جالبی نیز نبودند گویا پنجره های بسیاری روی پشت بام ها نصب شده بودند. ولی ما به دنبال روش های مختلفی هستیم تا بتوانیم میزان جذب انرژی خورشید را افزایش دهیم. این روش جدید نسبت به روش های قدیمی سودمندتر است."
اخبار علمی - مهر

اخبار علمی - سربازان امریکایی غذای سه بعدی می خورند!

پنتاگون مشترکا با متخصصان موسسه تکنولوژی ماساچوست بر روی توسعه صنعت چاپ سه بعدی مواد غذایی به طور فعال کار می کنند .

به گزارش rusnovosti ، در حال حاضر این فن آوری اجازه می دهد فقط محصولات شکلاتی و سایر شیرینی ها در چاپگرهای سه بعدی تولید شود. اما وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا قصد دارد منوی غذای ارتش را با این تکنولوژی بالا گسترش دهد. به گفته کارشناسان، مواد غذایی چاپ شده به وسیله چاپگرهای سه بعدی نه تنها خوشمزه بلکه مفید به دلیل مکملهای ویژه حاوی ویتامین های ضروری و عناصر کمیاب می باشد.

کارهای تحقیقی و آزمایشی و طراحی در این حوزه برای آغاز سال آینده برنامه ریزی شده است .

اخبار علمی - دیلی خبر

اخبار علمی - جراحی ستون فقرات با مهره چاپ ‌سه‌بعدی برای نخستین‌بار

به گزارش ایسنا، در این عمل جراحی که پنج ساعت بطول انجامید، یک مهره مصنوعی که با فناوری چاپ ‌سه‌بعدی تولید شده است، در ستون فقرات یک پسر نوجوان مبتلا به سرطان استخوان کاشته شد.

نخست تومور در مهره دوم ستون فقرات برداشته و مهره چاپ ‌سه‌بعدی بین مهره اول و سوم کاشته شد.

به گفته دکتر «لیو ژانگ‌جون» مدیر بخش اروتوپدی بیمارستان دانشگاه پکن، در روش‌های متداول باید پیش از عمل، پین‌هایی در سر بیمار کاشته شود، اما با فناوری چاپ ‌سه‌بعدی مهره به شکل کاملا طبیعی و متناسب با مهره‌های اطراف ساخته می‌شود که از مشکلات بعدی برای بیمار پیشگیری می‌کند. 

اخبار علمی - ایسنا

اخبار علمی - فضانوردان با تاکسی‌های فضاپیما جابه‌جا می‌شوند/ ارائه طرح اولیه تاکسی‌ها در سال 2014

به گزارش خبرگزاری مهر، شرکت های فضایی مانند ناسا، اسپیکس ایکس، بوئینگ و Blue Origin (منشا آبی)، Sierra Nevada قرارداد مشترکی را برای ساخت تاکسی های فضایی و جابجایی فضانوردان امضا کرده اند. طرح اولیه این فضانورد فضایی توسط بوئینگ ارائه شده است.

در ماه های اخیر، شرکت فضایی اسپیکس ایکس Space X، پروژه هایی مانند فالکون 9 را تکمیل کرده است. این شرکت برنامه های جدیدی را در پرتاب ماهواره ها پیش روی خود قرار داده تا ماهواره هایی را به فضا بفرستد که دارای قدرت انتقال بیشتر اطلاعات و همینطور ارسال محموله یا تعداد نفرات بیشتری باشند.

"استفانی مارتین"، سخنگوی ناسا در مصاحبه ای گفت:"برای تکمیل این پروژه به کمک چندین شرکت فضایی نیاز داشتیم به همین دلیل علاوه بر شرکت اسپیس ایکس که تلاش های بسیاری را در ساخت ماهواره و همینطور راکت های فضایی انجام داده، از شرکت های دیگری نیز کمک خواستیم. بوئینگ نیز یکی از موسساتی است که در این تحقیقات و پروژه حضور خواهد داشت."

وی افزود: "پیش بینی می کنیم که این پروژه میلیاردها دلار هزینه دربر خواهد داشت. طرح های اولیه تاکسی های فضایی قبل از  پایان سال 2014 میلادی یعنی اواخر آگوست یا اوایل سپتامبر آغاز خواهد شد."
اخبار علمی - مهر

بار علمی - یک خودروی بی اعصاب با سه چرخ +عکس

تا به حال خودروهایی که با سه چرخ ساخته شده اند موفقیت آمیز نبودند و بدون کمترین سروصدایی از صنعت خودروسازی خارج شده اند اما طراحان دست از سر این خودروهای عجیب بر نمی دارند هنوز نمونه هایی از این طرح ها را می توان دید. البته این بار پیشرفت های چشمگیری در خودروی سه چرخه ایجاد شده است.

 
کمپانی پولاریس برای جشن سالگرد 60 سالگی خود از یک طرح بی نظیر با سه چرخ رونمایی کرد. "اسلینگ شات" خودرویی دو نفره است که دو چرخ در جلوی بدنه و یک چرخ در مرکز قسمت انتهایی بدنه خود دارد.

 
این خودرو قرار است نگاه همه را به خود جلب کند و همچنین در مسابقات مختلف نیز کاپ های قهرمانی را درو خواهد کرد. این خودرو یک اتومبیل معمولی نیست بلکه یک موتورسیکلت فوق سریع است که حس اتومبیل را نیز در شما به وجود می آورد.

صندلی های مسابقه ای و دیدی 360 درجه این خودرو که چهره ای بسار عصبانی دارد به شما این اجاره را می دهد تا از سرعت و از مناظر اطراف لذت کافی را ببرید. به گفته سازنده های این خودرو در هرلحظه سرنشینان می توانند قدرت را زیرپایشان حس کنند.

 
این خودرو با یک موتور 2.4 لیتری با قدرت 173 اسب بخار کار می کند. این قدرت موتور به همراه یک گریبکس 5 سرعته می تواند بسیار زیاد باشد. و روی یک بدنه آلمینیومی تبدیل به یک موشک در جاده ها خواهد شد.

اخبار علمی - باشگاه خبرنگاران

فضانوردان چگونه در شرایط بی‌وزنی، وزنه می‌زنند؟
فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) برای حفظ تناسب اندام و جلوگیری از ضعف استخوان و توده عضلانی نیازمند انجام تمرینات مستمر ورزشی در فضا هستند، اما فضانوردان چگونه می توانند در شرایط بی‌وزنی ورزش کنند؟

هر کدام از فضانوردان مستفر در ایستگاه فضایی روزانه دو ساعت را به انجام ورزش اختصاص می دهند؛ یک ساعت شامل استفاده از دوچرخه ثابت یا تردمیل است و یک ساعت دیگر به تمرینات مقاومتی مانند وزنه برداری اختصاص دارد.
بلند کردن یک وزنه 45 کیلوگرمی در شرایط میکروگرانشی با شرایط زمین کاملا تفاوت دارد و این وزن در فضا چندان سنگین به نظر نمی‌رسد؛ به همین دلیل فضانوردان برای انجام تمرینات مقاومتی باید از یک دستگاه مخصوص که انجام تمرینات در گرانش طبیعی را شبیه‌سازی می‌کند، استفاده کنند.

«کریس هدفیلد» فضانورد سرشناس کانادایی شرایط حفظ تناسب اندام و انجام تمرینات ورزشی در طول پنج ماه حضور در ISS را تشریح کرده است.

دستگاه ورزشی مقاومتی پیشرفته (ARED) ایستگاه فضایی از مقاومت سیلندرهای پیستون خلأ برای شبیه سازی تمرین در شرایط گرانش زمین استفاده می کند.این دستگاه ورزشی دارای پیستون های بزرگ خلأ است و با کمک آن، انجام تمرینات بدنسازی از جمله پرس سینه، اسکات و وزنه زدن برای فضانوردان فراهم می شود.
انجام این تمرینات مقاومتی به افزایش قدرت و حجم توده عضلانی فضانوردان در طول اقامت در شرایط بدون جاذبه منجر شده و به تطبیق پذیری سریع تر بدن پس از بازگشت از فضا کمک می کند.

فضانوردان پس از بازگشت از فضا بدلیل تغییرات فیزیولوژیک و ضعف عضلانی، تا چند ماه در راه رفتن و حفظ تعادل دچار مشکل هستند و باید تمرینات مختلفی از جمله راه رفتن در استخر را برای بهبود وضعیت خود انجام دهند.

 تردمیل فضایی TVIS

تردمیل فضایی C.O.L.B.E.R.T

منبع:isna.ir

روش‌های جهت‌یابی در شب
 جهت‌یابی با ستارهٔ قطبی
 از آن‌جا که ستاره‌ها به محور ستاره‌ قطبی در آسمان می‌چرخند، در نیم‌کرهٔ شمالی زمین ستارهٔ قطبی با تقریب بسیاری خوبی (حدود ۰٫۷ درجه خطا) جهت شمال جغرافیایی (و نه شمال مغناطیسی) را نشان می‌دهد؛ یعنی اگر رو به آن بایستیم، رو به شمال خواهیم بود.

 یافتن ستاره قطبی با دب اکبر

برای یافتن ستارهٔ قطبی روش‌های مختلفی وجود دارد:
به وسیلهٔ مجموعه ستارگان «دبّ اکبر»: صورت فلکی دبّ اکبر شامل هفت ستاره‌است که به شکل ملاقه قرار گرفته‌اند: چهار ستاره آن تشکیل یک ذوزنقه را می‌دهند، و سه ستارهٔ دیگر مانند یک دنباله در ادامه ذوزنقه قرار گرفته‌اند. هر گاه دو ستاره‌ای که لبهٔ بیرونی ملاقه را تشکیل می‌دهند (دو ستارهٔ قاعده کوچک ذوزنقه؛ لبهٔ پیالهٔ ملاقه؛ محلی که آب از آن‌جا می‌ریزد) را [با خطی فرضی] به هم وصل کنیم، و پنج برابر فاصله میان دو ستاره، به سمت جلو ادامه دهیم، به ستاره قطبی می‌رسیم.

به وسیلهٔ مجموعه ستاره‌های «ذات‌الکرسی»: صورت فلکی ذات‌الکرسی شامل پنج ستاره است که به شکل W یا M قرار گرفته‌اند. هرگاه (مطابق شکل) ستارهٔ وسط W (رأس زاویهٔ وسطی) را حدود پنج برابرِِ «فاصلهٔ آن نسبت به ستاره‌های اطراف» به سوی جلو ادامه دهیم، به ستارهٔ قطبی می‌رسیم.

نکات
صورت‌های فلکی ذات‌الکرسی و دبّ اکبر نسبت به ستارهٔ قطبی تقریباً روبه‌روی یکدیگر، و دور ستاره قطبی خلاف جهت عقربه‌های ساعت می‌چرخند. اگر یکی از آن‌ها پشت کوه پنهان بود، با دیگری می‌توان ستارهٔ قطبی را یافت. فاصلهٔ هر کدام از این دو صورت فلکی تا ستارهٔ قطبی تقریباً برابر است.
اگر برای یافتن ستاره‌ها در آسمان از نقشه ستاره‌یاب (افلاک‌نما) استفاده می‌کنید، به‌خاطر داشته باشید که ستاره‌یاب‌ها موقعیت ستاره‌ها را در زمان، تاریخ و موقعیت جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی) خاصی نشان می‌دهند.

هر چه از استوا به سوی قطب شمال برویم، ستارهٔ قطبی در آسمان بالاتر (در ارتفاع بیشتر) دیده می‌شود. یعنی ستارهٔ قطبی در استوا (عرض جغرافیایی صفر درجه) تقریباً در افق دیده می‌شود،و در قطب شمال(عرض جغرافیایی ۹۰ درجه) تقریباً بالای سر (سرسو، سمت‌الرّأس، رأس‌القدم) دیده می‌شود. بالاتر از عرض جغرافیایی ۷۰ درجه شمالی عملا نمی‌توان با ستارهٔ قطبی شمال را پیدا کرد.

جهت‌یابی با هلال ماه
 اگر به دلیل وجود ابر یا درختان نمی‌توانید ستاره‌ها را ببینید، می‌توانید از ماه برای جهت‌یابی استفاده کنید.

 هلال ماه کهنه (نیمه دوم ماه قمری)

ماه به شکل هلال باریکی تولد می‌یابد، و در نیمه‌های ماه قمری به قرص کامل تبدیل می‌شود، و سپس در جهت مقابل هلالی می‌شود. در نیمهٔ اول ماه‌های قمری قسمت خارجی ماه (تحدب و کوژی ماه، برآمدگی و برجستگی ماه) مانند پیکانی جهت غرب را نشان می‌دهد. در نیمهٔ دوم ماه‌های قمری، تحدب ماه به سمت مشرق است.
اگر خطی از بالای هلال به پایین آن وصل کنیم و ادامه دهیم، در نیمهٔ اول ماه قمری شکل p و در نیمهٔ دوم شکل q خواهد داشت.

کره ماه در نیمهٔ اول ماه‌های قمری پیش از غروب آفتاب طلوع می‌کند، و در نیمهٔ دوم پس از غروب، تا پایان ماه که پس از نیمه‌شب طلوع می‌نماید.

پیدا کردن جنوب توسط ماه: اگر خطی فرضی میان دو نوک تیز هلال ماه رسم کرده و آن را تا زمین ادامه دهید، تقاطع امتداد این خط با افق، نقطه جنوب را [در نیم‌کرهٔ شمالی زمین] نشان می‌دهد.
این روش جهت‌یابی چندان دقیق نیست، ولی حداقل راه‌نمایی تقریبی را فراهم می‌سازد. در زمان قرص کامل نمی‌توان از این روش استفاده کرد. وقتی ماه به صورت قرص کامل است، می‌توان به کمک حرکت ظاهری ماه (که از مشرق به طرف مغرب است) جهت‌یابی کرد.

روش‌های دیگر جهت‌یابی در شب
حرکت ظاهری ماه در آسمان از شرق به غرب است.
خوشه پروین: دسته‌اى (حدود ده تا پانزده) ستاره، به شکل خوشه انگور، در یک جا مجتمع هستند که به آن مجموعه خوشه‌ پروین می‌گویند. این ستارگان مانند خورشید از شرق به طرف غرب در حرکتند، ولى در همه حال دُمِ آن‌ها به طرف مشرق است.

ستارگان بادبادکی: حدود هفت -هشت ستاره در آسمان وجود دارد که به شکل بادبادک یا علامت سوال می‌باشند. این ستارگان نیز از شرق به غرب حرکت می‌کنند، و در همه حال دنباله بادبادکى آنها به‌طرف جنوب است.
کهکشان راه شیری تودهٔ عظیمی از انبوه ستارگان است که تقریباً از شمال شرقی به جنوب غربی امتداد یافته است. در شمال شرقی این راه باریک است، و هر چه به سمت جنوب غربی می‌رود، پهن‌تر می‌شود. هر چه به آخر شب نزدیک‌تر می‌شویم، قسمت پهن راه شیری به طرف مغرب منحرف می‌شود.

روش‌های جهت‌یابی، قابل استفاده در روز و شب
 جهت‌یابی با قبله
اگر جهت قبله و میزان انحراف آن از جنوب (یا دیگر جهت های اصلی) را بدانیم، می‌توانیم شمال را تشخیص دهیم. مثلاً اگر در تهران ۳۷ درجه از جنوب سمت به غرب متمایل شویم (یعنی حدوداً جنوب غربی)، به طرف قبله ایستاده‌ایم. پس هرگاه در تهران جهت قبله را بدانیم، اگر ۳۷ درجه از سمت قبله در جهت عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف جنوب ایستاده‌ایم، و اگر ۱۴۳ درجه (37-180) در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخیم، به طرف شمال ایستاده‌ایم.

قبله را از راه‌های مختلفی می‌توان یافت:
قبله‌نما: دقیق‌ترین روش تعیین قبله، به‌وسیلهٔ قبله‌نماست، که آن هم با یک قطب‌نما انجام می‌گیرد؛ و اگر ما قطب‌نما داشته باشیم، با آن قطب را مشخص می‌کنیم!
محراب مسجد: محراب مساجد به طرف قبله است. در نمازخانه‌ها هم معمولاً جهت قبله مشخص شده است.

قبرستان: مرده را در قبر روی دست راست، به سمت قبله می‌خوابانند. پس اگر شما طوری ایستاده باشید که نوشته‌های سنگ قبر را به درستی می‌خوانید، سمت چپ‌تان قبله است.

دستشویی: از آن‌جا که قضای حاجت رو به قبله نباید باشد، معمولاً توالت‌ها را عمود بر قبله می‌سازند. این هم -در جایی که اصول اسلامی ساخت رعایت شده- می‌تواند کمک‌کار باشد.

جهت‌یابی با قطب‌نمای دست‌ساز
اگر قطب‌نمایی به همراه نداشتید، ولی اتفاقاً یک سوزن یا میخ کوچک در جیبتان یافتید، این روش کمک‌کار شما در ساخت یک قطب‌نما خواهد بود. البته احتمال استفاده از آن در شرایط واقعی کم است، ولی انجام آن کاری سرگرم‌کننده است.

با مالش دادن یک سوزن فقط در یک جهت به آهن‌ربا -یا حتی احتمالاً چاقوی خودتان-، یا مالیدن آن فقط در یک جهت به پارچهٔ ابریشمی یا پنبه‌ای، سوزنْ مغناطیسی یا قطبی می‌شود؛ مانند سوزن قطب‌نما. (مثلاً با ۳۰ بار مالش دادن سوزن به آهنربا از طرف خودتان به سمت بیرون، سوزن به اندازهٔ کافی خاصیت آهنربایی پیدا می‌کند.

همچنین مالش سر سوزن از پایین به بالا بر پارچهٔ ابریشمی باعث می‌شود که سر سوزن نقطه شمال را نشان دهد). حتی می‌توانید آن‌را در یک جهت میان موهای سر خود بکشید. توجه کنید که همیشه فقط در یک جهت مالش دهید.

حال اگر آن‌را روی یک چوب‌پنبه یا پوشال کوچک قرار دهید(سوزن را به چوب‌پنبه چسب بزنید، یا درون آن فرو کنید؛ یا در دو طرف سوزن چوب‌پنبه‌هایی کوچک فرو کنید)، و روی آب (آب راکد یا ظرفی پر از آب) شناور نمایید، مانند یک قطب‌نما عمل می‌کند، و سر سوزن رو به شمال می‌چرخد.

برای این‌که سمت شمال و جنوب سوزن را اشتباه نکنید، این نکته را در نظر بگیرید که -در نیمکرهٔ شمالی زمین- آن سمت قطب‌نما که تقریباً رو به خورشید و ماه است، سمت جنوب است، زیرا آن‌ها در قسمت جنوبی آسمان قرار دارند. همچنین می‌توانید سوزن را با یک آهنربا امتحان کنید، و سپس سمت شمال را با علامتی روی آن مشخص نمایید.

روش دیگر ساخت آهنربا این است که یک میله یا سوزن آهنی یا فولادی را در جهت میدان مغناطیسی زمین تراز کنیم، و سپس آن‌را حرارت داده یا بر آن ضربه وارد کنیم. حال اگر این آهنربا را روی سطحی با اصطکاک کم قرار دهیم (روی یک تکه چوب کوچک در آب شناور سازید، یا مثلاً سوزن را با یک ریسمان غیرفلزی آویزان(معلق) نمایید) قطب‌نمای ما کار می‌کند؛ یعنی میله آن‌قدر می‌چرخد تا در راستای میدان مغناطیسی زمین (شمالی-جنوبی) قرار گیرد.

مغناطیسی کردن سوزن با باتری: اگر سیمی را دور سوزن بپیچانید و برای چند دقیقه سر سیم را به ته باتری وصل کنید، سوزن مغناطیسی می‌شود.
به دلیل کشش سطحی آب، می‌توان سوزن را به تنهایی روی سطح آن شناور کرد. مثلاً می‌توان سوزن را روی کاغذی گذاشت، و کاغذ را روی آب گذاشت. اگر کاغذ روی آب بماند که بهتر، و اگر کاغذ در آب فرو برود احتمالاً سوزن روی آب باقی می‌ماند. اگر سوزن را با گریس یا روغنی غیرقابل‌حل در آب چرب کنید (مثلاً با مالش سوزن به موهای خود سوزن را چرب نمایید)، کار آسان‌تر خواهد شد. چرب بودن سوزن سبب می‌شود که سوزن روی سطح آب شناور بماند.

جهت‌یابی با نشانه‌های طبیعی
هرگونه‌ای از درختان برش‌ها و خصوصیات خاصّ خود را دارد. باد و آفتاب بر درختان تأثیر می‌گذارند و این سرنخی است برای محاسبه جهت شمال-جنوب.
این روش‌ها خیلی قابل اطمینان نیستند. مثلاً «باد غالب» ممکن است حالت عادی را به طور قابل‌ملاحظه‌ای تغییر دهد و باعث تغییر و انحراف آن شود. همچنین در جنگل‌های انبوه -به دلیل عدم نفوذ و رسوخ آفتاب درون آن‌ها- برخی روش‌ها کارا نخواهند بود. اگر از علامت‌های طبیعی استفاده می‌کنید، برای تصمیم‌گیری، باید هر چند تا علامت مختلف را که می‌توانید پیدا کنید.

بسیاری از روش‌های زیر بر اساس آفتاب هستند: در نیمکرهٔ شمالی زمین، جهت رو به جنوب در معرض آفتاب بیشتری است. تابش خورشید رشد شاخه‌ها و برگ‌ها را زیاد می‌کند.

1- جهت‌یابی با خزه‌ها و گلسنگ‌ها: سمت شمالی درختان و تخته‌سنگ‌ها، گلسنگ‌ها و خزه‌های بیشتری دارد؛ چرا که نمناک‌تر و مرطوب‌تر از سمت جنوبی آن‌هاست.
خزه در جایی رشد می‌کند که دارای سایه و آب زیادی باشد؛ محل‌های خنک و نمناک. تنهٔ درختان در سمت شمالی سایه و رطوبت بیشتری دارد، و در نتیجه خزه‌ها معمولاً بیشتر در این سمت می‌رویند.

این روش همیشه نتیجهٔ درست به ما نمی‌دهد.

1) هرچند سمت شمالی در سایهٔ بیشتری است، ولی لزوماً رطوبت سمت شمال بیشتر نیست؛ و برای رشد خزه‌ها رطوبت مهم‌تر از سایه است(جایی که رطوبت در آن‌جا بیشتر ماندگار است).

2) گاه ممکن است درختان و پوشش گیاهی مجاور طرف دیگر درخت را هم سایه کند.

3) در یک اقلیم بارانی(جنگل‌ها و بیشه‌های مرطوب) ممکن است همه طرف درخت نمناک باشد(یعنی خزه دور برخی درختان در همه‌طرف رشد کرده؛ البته معمولاً در جهت جنوب بیشتر رشد کرده‌است).

4) ممکن است باد مانع رشد خزه در طرف شمالی درخت شود.

5) در مناطق خشک هم که اصلاً خزه‌ای وجود ندارد!
ضمناً در نظر داشته باشید که معمولاً خزه در جهت نور آفتاب(جنوب) خرمایی رنگ است و در مکان‌های سایه و مرطوب سبز یا طوسی رنگ.

2- جهت‌یابی با درختان: از آن‌جا که سمت شمالی درختان در معرض آفتاب کمتری است، درختان در این سمت‌شان شاخ‌وبرگ کمتری دارند.
به دلیل آن‌که آفتاب بیشتر از سمت جنوب می‌تابد، درختان جنوب بهتر و بیشتر رشد می‌کنند. وجود درختانی مانند صنوبر سیاه و سفید، راش، بلوط، درختان آزاد، شاه بلوط هندی، افرا نروژی و درخت اقاقیا صحت این مسئله را ثابت می‌کند. این درخت‌ها در جنوب بیشتر دیده می‌شوند.

پوست درختان قدیمی در سمت رو به آفتاب(جنوب) معمولاً نازک‌تر است.پوسیده بودن یک طرف از اکثر درختان جنگل، جهت شمال را به ما نشان می‌دهد؛ سمت پوسیده شمال است.به خاطر نوع تابش خورشید، شاخه‌های جنوبی اکثر درختان افقی‌تر و شاخه‌های شمالی عمودی‌ترند.در کوه‌های سنگی، کاج‌های انحناپذیر در شیب جنوبی، و صنوبرهای انگلمان در شیب شمالی می‌رویند.

معمولاً درختان برگ ریز در شیب‌های جنوبی تپه‌ها می‌رویند و سراشیب‌های شمالی همیشه سبز است.زمینِ اطراف ریشهٔ درختان، به سمت جنوب سست‌تر و توخالی‌تر از قسمت شمالی است. پس زمین به سمت شمال سفت‌تر بوده و به خشکی زمین جنوبی نیست.رشد پوشش گیاهی در سمت جنوبی تپه‌ها بیشتر از سمت شمالی خواهد بود.

 توجه کنید که: به درختی نگاه کنید که ریشه‌اش در زمین باشد، نه به کنده‌ای که بریده شده و بر زمین افتاده!

3- جهت‌یابی با تنهٔ درختان بریده‌شده:
[توجه کنید که: به درختی نگاه کنید که ریشه‌اش در زمین باشد، نه به کنده‌ای که بریده شده و بر زمین افتاده!]توجه کنید که: به درختی نگاه کنید که ریشه‌اش در زمین باشد، نه به کنده‌ای که بریده شده و بر زمین افتاده!اگر مقطع درخت بریده‌شده‌اى را نگاه کنید، تعدادى دایرهٔ هم مرکز را مشاهده خواهید کرد، که هر یک از آنها نشان یک سال عمر درخت می‌باشد.

 درختى که بطور دائم آفتاب به تنه‌اش بتابد، دایره‌هاى نشاندهنده عمر آن درخت در یک سمت به هم نزدیک‌تر شده و در سمت دیگر از هم دور خواهند بود. سمتی که فاصله خطوط حلقه‌های سنی درخت به هم نزدیک‌تر باشد سمت شمال را مشخص می‌کند، و سمتی که خطوط حلقه‌های سنی از هم فاصلهٔ بیشتری داشته باشد سمت جنوب را نشان می‌دهد؛ به علت تابش زیاد آفتاب و رشد شدیدتر آن.

4- جهت‌یابی به کمک گل‌ها و گیاهان:

گیاهان، و گل‌های درختان تمایل دارند رو به آفتاب قرار بگیرند؛ یعنی جنوب یا شرق.
برخی گیاهان برای جهت‌یابی اشتهار یافته‌اند. مثلاً در آمریکا گُلی وجود دارد که همیشه جهت‌گیری شمالی-جنوبی دارد (رشد برگهایش به سمت خط شمال- جنوب است) و آن را «گیاه قطب‌نما(یا Compass Plant)» و یا «رُزینوید(Rosinweed)» می‌خوانند. نام علمی آن «سیلفیوم لاکینیاتوم» (Silphium laciniatum) است، و مسافران اولیهٔ این سرزمین از این گیاه برای جهت‌یابی استفاده می‌کرده‌اند.

اکالیپتوس استرالیایی هم گیاهی جهت‌یاب است. این گیاه که در سرزمین‌های گرم و خشک می‌روید، برگ‌هایش رو به شمال یا جنوب است.همچنین درختی به نام «نخل رهنوردان([ یا Traveler’s Palm])» وجود دارد که محور شاخه‌هایش شرقی-غربی اند.

همان‌طور که گفته شد، این که کدام طرف شرق است و کدام طرف غرب، یا کدام یک از طرفین شمال یا جنوب است را می‌توان با توجه به سمت خورشید و ماه در آسمان یا روش‌های دیگر یافت -ماه و خورشید تقریباً در سمت جنوبی آسمان قرار دارند.

5- جهت‌یابی به کمک باد غالب:

بادها را از جهتی که می‌وزند، نام‌گذاری می‌کنند مانند باد شمالی از شمال. هر منطقه‌ای باد غالب و برجسته‌ای دارد که در فصل خاص یا گاهی در تمام فصول حکمفرماست. باد غالب، باد خاصی است که وزش آن طولانی‌تر بوده و در جهت خاصی می‌وزد. با دانستن جهت بادهای غالب می‌توانید چهار جهت اصلی را تشخیص دهید.

معمولاً نام باد را از جهتی که وزیده‌است، نام‌گذاری می‌کنند. مثلاً باد شمال یعنی بادی که از شمال به سمت جنوب می‌وزد.
برای جهت‌یابی به کمک باد غالب، 1) ابتدا باید جهت باد غالب منطقه را دانست. 2) سپس باید در جایی که هستیم جهت باد غالب را تشخیص دهیم. برای نمونه، اگر بدانیم که در منطقهٔ ما باد غالب از شرق می‌وزد، و ضمناً جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم، طرف منشأ باد شرق خواهد بود؛ که با دانستن شرق، دیگر جهت‌های اصلی هم به سادگی یافته می‌شوند.

نکتهٔ اول: اگر جهت باد غالب منطقه‌تان را نمی‌دانید، اطلاعات زیر ممکن است کمک‌کار باشد:در نواحی معتدل، باد غالب از غرب می‌وزد. (در هر دو نیم کره شمالی و جنوبی)در نواحی گرمسیری، باد غالب بین مناطق شمال شرقی و جنوب شرقی جریان دارد.در نواحی استوایی، باد غالب معمولاً از سمت شرق می‌وزد.

نکتهٔ دوم: جهت باد غالب منطقه را تشخیص دهیم:
در هر منطقه‌ای باد غالب ویژگی‌های خاص خود را دارد؛ مثل درجه حرارت، رطوبت و سرعت که در فصول مختلف تغییر می‌کند.باد غالب بر رشد درختان و گیاهان، جهت جمع شدن برف‌های باد آورنده و در جهت علف‌های بلند تأثیرگذار است. در واقع باد غالب بیشترین تأثیر را بر روی جهت پوشش گیاهی، برف، ماسه یا دیگر اشیای روی سطح زمین دارد.

الف)درختان:
جهت خم شدن اغلب درختان منطقه نشان دهنده جهت وزش باد غالب منطقه است. برای نمونه اگر درختان به طرف شمال منحرف و متمایل شده‌اند، باد غالب محتملا از سمت جنوب وزیده‌است.اثر دیگری که باد غالب بر درختان دارد این است که: در جهتی که از وزش باد در امان است، شاخ و برگ بیشتری رشد کرده‌است.

در واقع باد ممکن است با صدمه زدن یا خشک کردن شاخه‌های جوان، رشد درخت را کند یا متوقف کند. معمولاً وزش باد، باعث کند شدن رشد درختان می‌شود؛ برعکسِ خورشید، که رشد شاخه‌ها و برگ‌ها را زیاد می‌کند.در زمستان باد غالب معمولاً با برف و تگرگ همراه است، که باعث شکستن شاخه‌های جوان می‌شود.

درختی که برای تعیین جهت استفاده می‌شود، باید در محلی باز و وسیع باشد. نباید در پناه تپه، درختان دیگر یا ساختمانها باشد. چند تا از درختان نزدیک به هم را مورد آزمایش قرار دهید. مطمئن شوید که درختان هرس نشده باشند.از آن‌جا که درختان تحت تأثیر عوامل زیادی هستند، و باید یافته‌های خود را با مشاهدهٔ درختان متعددی در همسایگی یکدیگر تأیید کنید.

ب)ماسه و برف:
امواج ماسه در بیابان‌ها، و امواج پستی-بلندی‌های برف در مناطق قطبی جهت باد را نشان می‌دهند. البته گاه به خاطر آن‌که این موج‌ها خیلی کوچک‌اند و از چند سانتی‌متر تجاوز نمی‌کنند، برای یافتن باد غالب نمی‌توانند کمک‌کار باشند، زیرا می‌توانند با هر باد تند موضعی به سرعت تشکیل شوند.

در بیابان‌ها انواع مختلف تلماسه‌ها وجود دارند، که شکل آن‌ها جهت باد غالب را نمایان می‌سازد؛ همچنین در مورد تل‌یخ‌های قطب: در مناطقی که به شدت پوشیده از برف‌اند، باد غالب توده‌های برف را می‌راند و آن‌ها را تبدیل به تل‌های برآمده‌ای می‌سازد. این تل‌ها از چند سانتی‌متر تا یک متر ارتفاع دارند، و موازی باد غالب تشکیل می‌شوند. در واقع برف از لحاظ فیزیکی شبیه ماسه عمل می‌کند.

ج) نسیم:

برخی مناطق الگوی حرکت جریان هوایشان نوسان بیشتری نسبت به جاهای دیگر دارد. مثلاً مردم کنار ساحل یا نسیم دریا مأنوس‌اند. معمولاً بعدازظهرها نسیم مداومی از طرف دریا می‌وزد. در شب هم معمولاً جهت نسیم برعکس می‌شود و از خشکی به سمت دریا می‌وزد. نسیم مشابهی در دره‌ها و کوه‌ها می‌وزد: در روز نسیمی از دره به سمت بالای کوه وزیدن می‌گیرد؛ و در شب برعکس، نسیم از بالا به سمت دره می‌وزد. اگر -مثلاً به کمک نقشه- بدانیم که دریا یا کوه (یا ساحل یا دره) در کدام جهت‌مان است، می‌توانیم جهت‌های اصلی را بیابیم.

د) هوای گرم و سرد:

در نیم‌کرهٔ شمالی زمین هوایی که از شمال می‌آید معمولاً سردتر از هوایی است که از جنوب می‌آید(بادهای شمالی از بادهای جنوبی سردتر است).

 هـ) سایر موارد:
اگر گمان می‌کنید که بادی که در لحظه می‌وزد باد غالب منطقه است، می‌توانید به درختان در مسیر باد نگاه کنید. با نگاه به نوک درختان می‌توانید جهت باد را بفهمید.می‌توانید به تغییر جهت ابرها دقت کنید؛ به‌ویژه ابرهای بلندی که توسط بادهای غالب آورده می‌شوند.در روی دریا و اقیانوس‌ها بادهای غالب دارای ویژگی‌ها و ابرهای خاص خود هستند.

6- جهت‌یابی به کمک رودخانه‌ها:
بسیاری از رودها و نهرها در نیم‌کرهٔ شمالی زمین رو به جنوب سرازیرند، یعنی رو به استوا. این روند عمومی رودهاست، ولی همیشه درست نیست. مثلاً رود نیل -که تماماً در نیم‌کرهٔ شمالی است- به سوی شمال جریان دارد و به مدیترانه می‌ریزد.

7- جهت‌یابی به کمک حیوانات و حشرات:
مورچه‌ها خاکِ لانهٔ خود را به سمت جنوب یا شرق می‌ریزند. مورچه‌ها چنین می‌کنند تا در هنگام روز خاکریز‌شان به عنوان سایه‌بانی برایشان عمل کند، تا راحت‌تر کار خود را انجام دهند.
مورچه‌ها خانه‌های خود(مورتپه‌ها) را بر روی شیب‌های جنوب شرقی می‌سازند؛ زیرا خورشید در پاییز و زمستان بیشتر به این قسمت‌ها می‌تابد. آن‌ها مورتپه‌های خود را نزدیک درختان و صخره‌های جنوبی و جنوب شرقی بنا می‌کنند.

اگر شما در کنار برکه یا دریاچه‌ای باشید که پرندگان، ماهیان یا دوزیستان در حال تولیدمثل هستند، در نظر داشته باشید که آن‌ها معمولاً ترجیح می‌دهند در سمت غربی زاد و ولد (تولیدمثل و پرورش) نمایند.دارکوب(شانه‌به‌سر) معمولاً حفره‌هایش را در سمت شرقی درخت حفر می‌کند.سنجاب‌ها هم معمولاً در سوراخ‌های سمت شرقیِ درختان خانه و لانه می‌گزینند.

8- جهت‌یابی به کمک خانه‌های شهری:
امروزه معمولاً خانه‌ها را به موازات شمال -جنوب یا شرق-غرب می‌سازند؛ یعنی نسبت به جهت‌های اصلی مورب نمی‌سازند. این می‌تواند در تنظیم صحیح جهت‌ها و تصحیح روش‌های تقریبی بالا کمک‌کار باشد. باید توجه کرد که در بسیاری موارد این اصل رعایت نشده است.

روش دقیق‌ آن چنین است: به سایت‌هایی مانند گوگل اِرس(Google Earth) یا کتاب اول(برای تهرانی‌ها) بروید و خانه یا خیابان خود را بیابید. در این سایت‌ها جهت‌های جغرافیایی مشخص شده است(معمولاً شمال سمت بالاست).

اگر خانه یا خیابان‌تان دقیقاً مطابق جهت‌های جغرافیایی (موازی با لبهٔ صفحه) باشد، می‌توانید به راحتی 4 جهت اصلی را بیابید، که در جهت دیوارهای خانه‌اند (با این فرض که خانه مستطیلی است). اگر خانه یا خیابان‌تان نسبت به جهت‌های جغرافیایی زاویه دارد، می‌توانید تنظیم مقتضی را انجام دهید.

همچنین می‌توانید به نقشه‌های [چاپی] شهرتان نگاه کنید و ببینید که آیا خیابان‌تان جهت شمالی-جنوبی یا شرقی-غربی دارد، یا نسبت به جهت‌های جغرافیایی انحراف دارد.
منبع : noojum.com

چگونگی بقای مورچه‌ها در برابر سیل
اسرار چگونگی زنده ماندن مورچه‌های آتشین در برابر سیل که برای چندین دهه زیست‌شناسان را سردرگم ساخته بود، اکنون توسط دانشمندان و مهندسان آمریکایی حل شده است.
محققان موسسه فناوری جورجیا از مدلسازی ریاضیاتی و تصویربرداری زمان‌گریز برای نمایش اینکه چگونه مورچه‌ها در زمان سیل بخشهای مختلف بدن خود مانند چنگالها و آرواره‌شان را برای ساخت نوعی قایق به هم متصل کرده تا برای چند روز روی آب شناور بمانند، استفاده کرده‌اند.

آنها دریافتند که این موجودات کوچک، بدن خود را مشابه روشی که الیاف ضدآب بافته می‌شوند،‌به هم متصل می‌کنند. دانشمندان به نمایش چگونگی عملکرد گروهی مورچه‌ها برای ساخت یک قایق ضدآب شناور در مجله مجموعه مقالات آکادمی ملی علوم پرداخته‌اند.
اسکلت خارجی یک مورچه نسبتا آبگریز بوده از این رو می‌تواند روی آب باقی بماند اما مورچه‌ها این قابلیت ضد آب بودن خود را با چسباندن بدنهایشان به یکدیگر تقویت می‌کنند.

محققان، مورچه‌های آتشین را منجمد کرده و در آزمایشات خود مشاهده کردند که این موجودات در زمان قرار گرفتن در آب، با آروره‌ها، چنگالها و کیسه‌های چسبناک خود با نیرویی 400 برابر وزن بدنشان به هم متصل می‌شوند.
نتیجه آن یک ماده چسبناک و کشسان بود که تقریبا شبیه یک مایع متشکل از مولکولهای مورچه است. مورچه‌ها از یک شکل کروی به حالت قایقی پن‌کیک مانند در می‌آیند که از غرق شدن آنها در آب جلوگیری می‌کند.

محققان به پیگیری سفر مورچه‌ها پرداخته و با اندازه‌گیری ابعاد قایقهای مورچه‌ها دریافتند که مورچه‌ها با استفاده از یک ترتیب رفتاری کلیشه‌ای حرکت می‌کنند.مورچه‌ها در خطوط صاف حرکت کرده، به سمت لبه‌های قایق کمانه کرده و مجدداد حرکت می‌کنند تا در نهایت به یک لبه بچسبند. این قایق مورچه‌ای برای مسافران خود انسجام، خاصیت شناوری و آب‌گریزی فراهم می‌کند.

از این میان جالبتر آن است که این قایق در کمتر از 100 ثانیه شکل می‌گیرد. همچنین این قایق خودترمیم‌گر بوده و اگر مورچه‌ای از آن جدا شود، دیگران برای پر کردن جای خالی آن حرکت می‌کنند.
این پژوهش می‌تواند از کاربردهایی برای تحقیقات لجستیک و عملیاتی و همچنین علوم مواد از جمله ایجاد دستگاههای شناور ساخت دست بشر برخوردار باشد. همچنین این یافته‌ها می‌تواند بر حوزه رباتیک نیز تاثیر بگذارد.

منبع:isna.ir

20 اشتباه بزرگ که مانع کاهش وزن تان می شود
بسیارند کسانی که از اضافه وزن رنج می برند و به دنبال راهی برای کم کردن وزن خود هستند اما اکثر این افراد پس از انتخاب رژیم غذایی به نتیجه مطلوب که فکرش را کرده بودند نمی رسند ، این موضوع باعث می شود که با نا امیدی رژیم غذایی خود را رها کنند.

من که ورزش می کنم، من که رژیم می گیرم، من که همیشه نیمی از غذایم را نمی خورم، پس چرا لاغر نمی شوم؟ در حقیقت اینها سؤالاتی است که تقریبا همه افرادی که برای کاهش وزن تلاش می کنند، از خود می پرسند. حقیقت این است که هیچ مشکلی بی دلیل نیست و حتما این افراد مرتکب اشتباهایی می شوند که از آن بی اطلاع هستند.

1 - خوردن کورن فلکس در وعده صبحانه
خوردن کورن فلکس (غذایی که از غلات تهیه شده و با شیر مصرف می شود) در صبح باعث می شود شما قبل از رسیدن به وعده ناهار احساس گرسنگی کرده و در مجموع غذای بیشتری در روز بخورید. در عوض افرادی که در وعده صبحانه، تخم مرغ می خورند هیچگاه به این مشکل برنمی خورند زیرا پروتئین موجود در صبحانه تا ساعت ها احساس سیری را برای آنها به ارمغان می آورد.

2 - خوردن نان و برنج سفید
سال ها بود که ادعا می شد مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده مانند نان سفید یا برنج سفید می تواند باعث افزایش وزن به خصوص در قسمت های میانی بدن شود. برای بررسی صحت این موضوع، دانشمندان رژیم غذایی با کالری کاملا یکسان را به ۲ گروه از انسان ها دادند و متوجه شدند افرادی که برنج سفید یا نان سفید بیشتری در رژیم غذایی خود دارند در هر سال ۱۰ میلی متر دور شکمشان بیشتر از گروه دیگر افزایش پیدا می کند.

3 - زیاده روی در خوردن آبمیوه
آبمیوه و دیگر نوشیدنی های شیرین نسبت به غذاهای جامد اثرات بیشتری بر اضافه وزن انسان ها دارند. اگر شما فقط یک نوشیدنی شیرین را در طول روز از رژیم غذایی خود حذف کنید، بعد از ۶ ماه نیم کیلو گرم از وزن بدنتان کاسته می شود. هر چه کاهش نوشیدنی های شیرین بیشتر باشد، به همان اندازه نتیجه بهتر خواهد بود.

4 - خوردن شیر با چای
سال گذشته، دانشمندان هندی متوجه شدند چای ترکیباتی مانند theaflavins و thearubigins دارد که باعث کاهش جذب چربی در شکم و کم شدن میزان کلسترول خون می شود. ولی پروتئین های موجود در شیر این اثر را کاملا خنثی می کند، پس بهتر است هیچگاه شیر خود را با چای ترکیب نکنید.

5 - نخواندن برچسب های غذایی
بررسی ها نشان می دهد، افرادی که از روی عادت برچسب های غذایی را می خوانند و ورزش می کنند، وزن بیشتری در مقایسه با دیگران از دست می دهند. نکته عجیب این است که خواندن برچسب های غذایی به تنهایی و بدون ورزش کردن هم می تواند باعث کاهش وزن شود. به اعتقاد دانشمندان این کار سبب می شود فرد درک بیشتری از کالری هایی که هنگام غذا خوردن وارد بدن می شود پیدا کرده و به طور ناخودآگاه غذایش را کم کند.

6 - اضافه نکردن ادویه به غذا
اضافه کردن فلفل تند به وعده های غذایی می تواند سرعت سوزاندن کالری ها را بیشتر کند. علاوه بر آن فلفل اشتهای انسان را برای خوردن غذاهای چرب، شور و شیرین کاهش می دهد.

7 - نخوردن ماست
نتایج یک تحقیق در نشریه بین المللی چاقی نشان داده، افراد بزرگسالی که هر روز ۳ مرتبه ماست می خورند، ۲۲درصد بیشتر از دیگران وزن خود را از دست داده و زمان بیشتری هم این کاهش وزن را حفظ کرده اند. علاقه مندان به مصرف ماست ۸۱ درصد چربی بیشتری را هم در ناحیه شکم آب کرده اند. به نظر می رسد چربی و پروتئین موجود در این محصول لبنی نقش زیادی در سوزاندن چربی دارد.

8 - معاشرت با دوستان چاق
اگر دوست شما در حال افزایش وزن است، به احتمال زیاد شما هم در معرض چاق شدن خواهید بود. به گفته محققان دانشگاه هاروارد اگر فردی ۴ دوست چاق داشته باشد احتمالا ۲ برابر بیشتر از فردی که دوست چاق ندارد در آینده نه چندان دور افزایش وزن را تجربه خواهد کرد. به طور کلی انسان ها علاقه دارند رفتارهای یکدیگر را تقلید کنند و خوردن غذا هم بخشی از این رفتارهاست.

9 - خواندن کتاب ها و مجلات آشپزی
کشف جدید روانشناسان دانشگاه ساوث کالیفرنیا یکی دیگر از عوامل عجیب چاقی را آشکار کرد و آن چیزی نیست جز خواندن کتاب ها و مجلات آشپزی. نگاه کردن به تصاویر غذاهای چرب و پرکالری موجود در این مجلات باعث تحریک قسمت های کنترل اشتها در مغز شده و علاقه ما به خوردن غذاهای شیرین و خوشمزه را افزایش می دهد. خواندن دستورالعمل های پخت غذا هم به شدت مغز را تحریک کرده و شما را علاقه مند به خوردن غذا می کند.

10 -  نجویدن غذا به اندازه کافی
هر قدر غذا زمان بیشتری در دهان بماند، به همان اندازه زبان سیگنال های بیشتری را به مغز می فرستد و او را به ترشح مایعات گوارشی تحریک می کند. جویدن بیشتر غذا سریع تر احساس سیری را به انسان ها داده و میزان ورود به بدن را محدود می کند.

11 - غذا خوردن در بشقابی با رنگ اشتباه
یکی از عجیب ترین یافته های دانشمندان در هفته های گذشته، تاثیر رنگ بشقاب روی میزان غذا خوردن انسان هاست. بر این اساس زمانی که رنگ بشقاب با رنگ غذای داخل آن شباهت داشته باشد به طور ناخودآگاه میزان غذا خوردن مردم بیشتر می شود. بر عکس اگر شما غذایی مانند اسپاگتی قرمز رنگ را در بشقاب سبز بخورید، حجم غذا بیشتر نشان داده شده و شما زودتر دست از غذا خوردن می کشید.

12 - نداشتن خواب به اندازه کافی
محققان به این نتیجه رسیده اند که نداشتن خواب کافی ژن های بدن را تشویق به افزایش وزن می کند. خواب بیشتر از ۹ ساعت هم همین اثر را روی بدن دارد و احتمال چاقی را بیشتر می کند.

13 - رژیم گرفتن به تنهایی
اگر شما تصمیم به کاهش وزن دارید، بهتر است حتما برای خود یک هم تیمی پیدا کرده و با او به رقابت بپردازید. همان طور که چاقی می تواند مانند بیماری های ساری منتشر شود، تلاش برای کاهش وزن به صورت گروهی هم تاثیر بسیار زیادی در افزایش انگیزه و پایبندی به رژیم های غذایی دارد. چندی پیش محققان متوجه شدند، افرادی که برای کاهش وزن در کلاس های گروهی مخصوص این کار شرکت می کنند، دو برابر بیشتر از اشخاصی که به تنهایی این کار را انجام می دهند نتیجه می گیرند.

14 - گفتن جمله من نمی توانم!
زمانی که به شما یک تکه کیک تعارف می شود، به جای گفتن جمله «من نمی توانم» بگویید «من نمی خواهم!» دکتر «ونسا پاتریک» از دانشگاه «بوفالو» با انجام تحقیقات عجیبی مدعی شده است، زمانی که شما می گویید: «من نمی توانم» به بدن خود پیام می دهید که دچار کمبود غذا هستید و خود را برای خوردن وسوسه می کنید. اما وقتی می گویید: «من نمی خواهم» و از موضع قدرت با احساس گرسنگی برخورد کرده و توانایی بیشتری برای نخوردن پیدا می کنید.

15 -  غذا خوردن در برابر تلویزیون
محققان دانشگاه «بیرمنگام» ادعا کردند، اگر تمرکز شما بر سر میز غذا روی خوردن تان نباشد، بیش از مواقع دیگر کالری وارد بدنتان خواهید کرد. بسیاری از مردمی که هنگام تماشای تلویزیون غذا می خورند، مقدار زیادی مواد غذایی وارد بدن خود می کنند و حتی نمی توانند به یاد بیاورند که چه خورده اند.

16 - استرس داشتن
استرس، بدن را تشویق به انباشته کردن چربی در اطراف شکم می کند که دلیل اصلی آن هم ترشح هورمون «کورتیزول» در رگ های خونی است. این هورمون نه تنها چربی ها را تشویق به جمع شدن در میانه بدن می کند بلکه نقش مهمی هم در بزرگ تر شدن سلول های چربی دارد.

17 - داشتن تنوع غذایی
نداشتن تنوع غذایی و خوردن غذاهای یکنواخت، کلید موفقیت در کاهش وزن به حساب می آید. به گفته محققان ایالات متحده در مجله تغذیه، زنانی که یک غذا را هر روز پشت سر هم می خورند به مرور زمان اشتهایشان کمتر شده و لاغر می شوند.

18 - گوش دادن به موسیشقی حین غذا خوردن
محققان دانشگاه جورجیا استیت معتقدند، این کار میزان غذا خوردن شما را بیشتر می کند. حداقل اگر تمایل دارید هنگام صرف ناهار یا شام فضای اتاقتان ساکت نباشد، سعی کنید از موسیقی های بسیار ملایم استفاده کنید. هرقدر ریتم موسیقی سر میز غذا سریع تر باشد به همان اندازه میزان و سرعت غذا خوردن هم افزایش پیدا می کند.

19 - تنها ورزش کردن
زمانی که شما به تنهایی ورزش می کنید با احتمال بیشتری آن را رها می کنید یا حرکات خود را به درستی انجام نمی دهید. اما در عوض ورزش گروهی باعث ترشح مقدار زیادی از هورمون های شاد کننده در مغز شده و تعهد شما را به انجام کامل حرکات ورزشی بیشتر می کند. ورزش گروهی هم چنین توانایی تحمل فشار و درد تمرین را بیشتر کرده و باعث تقویت انگیزه می شود.

20 - ترکیب نکردن حرکات ورزشی
برای آنکه تناسب اندام داشته باشید، باید ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، دویدن، کار با وزنه ها، ورزش های استقامتی و پیلاتس را با هم ترکیب کنید.
منبع: hidoctor.ir

چرا حضرت لوط، دختران خود را به کافران پیشنهاد داد؟

آیه ی موهم صدور گناه از حضرت لوط (علیه السلام) و پاسخ آنها

«وَ جَاءَهُ قَوْمُهُ یُهْرَعُونَ إِلَیْهِ وَ مِنْ قَبْلُ کَانُوا یَعْمَلُونَ السَّیِّئَاتِ قَالَ یَا قَوْمِ هؤُلاَءِ بَنَاتِی هُنَّ أَطْهَرُ لَکُمْ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ لاَ تُخْزُونِ فِی ضَیْفِی أَ لَیْسَ مِنْکُمْ رَجُلٌ رَشِیدٌ» (1).
«هنگامی که فرشتگان به صورت جوانان زیبا به خانه لوط وارد شدند، قوم لوط آگاه شده و به قصد عمل زشتی که در آن سابقه داشتند به سرعت به خانه او وارد شدند. لوط به آنها گفت: این دختران من برای شما پاکیزه تر و نیکوترند، از خدا بترسید و مرا نزد مهمانان به عمل زشت خود خوار و سرشکسته نکنید، آیا در میان شما یک مرد خیرخواه رشید خداپرست نیست؟»

---------------------------------------
پس از آنکه میهمانان حضرت لوط که همان فرشتگان الهی بودند وارد خانه حضرت لوط شدند تا او را از قومش نجات دهند، قوم لوط پس از آگاهی از ورود مهمانان، سراسیمه خود را به جهت عمل قبیح و زشت به خانه لوط رساندند. حضرت لوط ناگزیر تقوا و پرهیزکاری را به آنان یادآور شد و از آنان خواست تا از کردار ناشایست خود بپرهیزند و از فسق و فحشا دوری کنند و دست از اعمال زشت خود بشویند. ولی این قوم به پند و اندرز لوط گوش ندادند و دعوت وی را نپذیرفتند.

آنگاه حضرت لوط آنان را به پیروی از قانون طبیعت و سنت خلقت و رابطه با همسرانشان که خدا برایشان حلال نموده راهنمایی و ترغیب کرد، که این هم در گوش آنان اثر نکرد. لوط دختران خود را به همسری قوم عرضه نمود به او گفتند: ای لوط تو می دانی ما احتیاجی به دختران تو و میلی به زنان خویش نداریم و خود بهتر می دانی که ما برای چه کاری به منزل تو آمده ایم.

پرسش اینجاست: چرا حضرت لوط (علیه السلام) برای دفع شرّ قوم خود، به آنان پیشنهاد دختران خود را داد؟ حضرت لوط (علیه السلام) پیشنهاد چه فعلی را داد؟ اگر امر پیشنهادی ازدواج بوده چرا حضرت دختران خود را به نکاح قومی مفسد و فاسق و فاجر درآورد؟
جواب:
فعل پیشنهادی حضرت لوط (علیه السلام) به قوم و به طور قطع نکاح با دختران خودش بوده و تصمیم ایشان این بود که آنان را از فحشا باز دارد و منظورشان را از راه حلال تأمین کند، از طریقی که گناهی بر آن مترتب نشود و دلیل آن هم جمله «هُنَّ أَطْهَرُ لَکُمْ» است و حاشا بر مقام یک پیامبر خدا که پیشنهاد عمل زشتی را با دخترانش بدهد.

برخی از مفسران معتقدند: مراد از این که گفت: «هَؤُلاءِ بَنَاتی» این دختران من در اختیار شمایند؛ شاید اشاره به همه دختران و زنان قوم باشد، چون یک پیغمبر، پدر همه امت خویش است و زنان آن امت دختران او هستند، هم چنان که مردان آن امت پسران او هستند و لوط می خواست به مردم بفهماند که دفع شهوت به وسیله جنس زن و به طریق نکاح، که خود طریقه ای فطری است، برای شما بهتر و پاک تر است از این که به وسیله مردان و از طریق فحشا صورت بگیرد (2).

سؤال دیگری که در این جا مطرح می شود این است که: آیا ازدواج دختران با ایمان لوط با کفار بی ایمان جایز بود که حضرت لوط (علیه السلام) به آنها چنین پیشنهادی را کرد؟
جواب:
در پاسخ چنین می توان گفت: در آیین لوط- مانند آغاز اسلام- تحریم چنین ازدواجی وجود نداشت، برای همین پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) دختر خود «زینب» را به ازدواج «اَبی العاص» قبل از آنکه اسلام را بپذیرد، درآورد، ولی بعد جواز این حکم نسخ گردید و مسلمانان مأمور شدند دختران خود را به کافر ندهند.
پاسخ دیگر اینکه، منظور حضرت لوط (علیه السلام) از این پیشنهاد، ازدواج مشروط بود (مشروط به ایمان)؛ یعنی اینها دختران حق هستند، ایمان آورید، تا آنها را به ازدواج شما درآورم (3).

--------------------------------------
پی نوشت ها :
1. هود (11)، آیه 78.
2. مجمع البیان، ج5، ص 184.
3. تفسیر نمونه، ج9، ص 321؛ المیزان، ج18، ص 520-515.
منبع مقاله :
معرفت، محمد هادی؛ (1389)، تنزیه انبیاء (از آدم تا خاتم)، قم: انتشارات ائمه(ع)، چاپ دوم

rasekhoon.net

راه های مقابله با چاقی شکمی
معاون پژوهشکده غدد درون ریز و متابولیسم در مورد تحقیقی که درباره شیوع چاقی و چاقی شکمی در ایران انجام شد گفت: چاقی ۲ نوع است؛ ۱ - چاقی عمومی که از طریق محاسبه شاخص توده بدنی مشخص می شود ۲ - چاقی شکمی که در ایران به وسیله اندازه گیری دور کمر مشخص می شود.

طبق تحقیقات دور کمر کمتر از ۹۰ طبیعی و دور کمر بین ۹۰ تا ۹۵ نشان دهنده چاقی شکمی است و نیاز به درمان دارد. اگر دور کمر بالاتر از ۹۵ سانتی متر باشد فرد به چاقی شکمی حاد مبتلا است و حتما نیازمند درمان های پزشکی است.

دکتر فرشچی، متخصص تغذیه در این باره  می گوید: مشکل بزرگ بودن شکم شاید در کشورهای شرقی که حجم غذاها بسیار بالا است و افراد در هر وعده غذایی غذای سنگین و پرحجم مصرف می کنند بیشتر باشد. به تدریج افراد یاد می گیرند برای پر کردن آن حجم بیشتر و بیشتر بخورند و معده شان در واکنش به این پرخوری افزایش حجم پیدا خواهد کرد.

این مشکل در کسانی که عادات غذایی نامناسب دارند، بیشتر هم خواهد شد زیرا تا زمانی که سیگنال سیری به مغز ارسال شود ۱۵ دقیقه طول می کشد و به این ترتیب فرد تا آن زمان حجم بسیار زیادی از غذا را بلعیده است. معده بزرگ به صورت برآمدگی در بالای شکم قابل مشاهده است اما چاقی شکمی در پایین شکم وجود دارد. اختلالات گوارش، ترشحات اسید بیش از حد، ورم دستگاه گوارش فوقانی اعم از معده، مری و اثنی عشر نیز در طول زمان به همراه دلایل فوق الذکر به برآمدگی در ناحیه بالایی شکم منجر خواهد شد. اما چاقی شکمی که در پایین شکم به وجود می آید یکی از شایع ترین مشکلات در بسیاری از جوامع و در ایران است.

طبق تحقیقات، چاقی شکمی سلامت فرد را به شدت به خطر می اندازد و هم اکنون عوارض آن از خود چاقی بیشتر شده است. چاقی ریشه بسیاری از بیماری های متابولیک مثل دیابت، افزایش چربی خون و فشار خون و بیماری های قلبی و عروقی است. تجمع بافت چربی در ناحیه شکم معمولا با اندازه گیری دور کمر در ناحیه ناف قابل اندازه گیری است.

به گفته دکتر فرشچی نمی توان از سبک زندگی شهرنشینی، افزایش فست فود و عدم تحرک در بروز چاقی شکمی چشم پوشی کرد. جالب این که کم نیستند کسانی که دچار اضافه وزن و چاقی نیستند اما مبتلا به چاقی شکمی هستند از طرفی ممکن است چاقی شکمی به دلیل نامتناسب کردن اندام شخص را آزار دهد اما تحقیقات نشان داده که چاقی شکمی حتی در کسانی که وزن طبیعی دارند می تواند عامل بروز بیماری های متابولیک در آن ها شود.

یکی دیگر از بیماری هایی که اخیرا شیوع بی رویه ای پیدا کرده است، کبد چرب است.
در کشوری مثل ایران که مصرف نوشیدنی های الکلی پایین است، انتظار می رود این بیماری کم باشد اما گرایش روزافزون مردم به مصرف فست فودها، غذاهای پرچرب و تحرک نداشتن به چاقی شکمی و سپس کبد چرب در بسیاری از مردم کشور ما منجر شده است.البته نباید زمینه های ارثی را در بروز چاقی و چاقی شکمی انکار کرد اما نکته این جاست که افزایش شمار مبتلایان به چاقی شکمی و چاقی مفرط بیشتر به سبک زندگی مرتبط است تا تظاهرات ژنتیکی.

به عبارتی عوامل محیطی یعنی تغذیه نامناسب، تحرک نداشتن و مصرف برخی داروهای هورمونی مهم ترین عوامل افزایش چاقی شکمی در اکثر جوامع است.
البته در مورد خانم ها باید یادآور شد که آن چه باعث می شود چاقی شکمی بیش از گذشته در آن ها دیده شود، مصرف داروهای هورمونی است. استفاده از این داروها باعث می شود چربی ها به نوعی در ناحیه شکم تجمع پیدا کنند و سلول های چربی که به آن ها «سلولیت» می گوییم در شکم پیدا شوند، در نتیجه توجه به این نکته در مورد زنان به ویژه در نسل حاضر و نسل آ ینده ضروری به نظر می رسد.

این متخصص تغذیه درباره رابطه افزایش سن با چاقی شکمی توضیح می دهد: در هر دهه از زندگی به موازات افزایش سن و افزایش درگیری ها و در پیش گرفتن رژیم غذایی نامناسب، افراد در سنین میانسالی دچار چاقی شکمی می شوند. این امر به ویژه در سنین میانسالی بیشتر مشاهده می شود و هرچه افراد به دوران سالمندی نزدیک می شوند به دلیل بیماری ها و یا کاهش اشتها، از وزن کاسته شده و چاقی دور شکم خود به خود آب می شود.اگر بخواهیم در مورد پیشگیری از چاقی شکمی توصیه کنیم باید گفت ترکیبی از غذاهای سالم به همراه تحرک بدنی یعنی همان شیوه مقابله با چاقی، راه حل مقابله با چاقی شکمی نیز هست.

همواره و در همه حال متخصصان تغذیه استفاده از مواد غذایی حاوی کربوهیدرات های پیچیده را توصیه می کنند و در مقابل استفاده نکردن از شیرینی جات یا مواد قندی که سریع جذب بدن می شوند و در متابولیسم بدن تبدیل به بافت چربی می شوند، کنار گذاشتن فست فودها و نوشابه های معمولی و رژیمی برای مبارزه با چاقی شکمی توصیه می شود.

در کنار این ها فعالیت بدنی منظم می تواند در مقابله با افزایش وزن و چاقی بسیار موثر باشد. فعالیت بدنی می تواند ساده ترین آن یعنی پیاده روی باشد و تحقیقات نشان داده که پیاده روی منظم ۷ تا ۱۰ درصد از وزن مبتلایان به چاقی مفرط را کم می کند و چاقی شکمی آن ها قابل کنترل می شود. نکته این جاست که با همین مقدار کاهش وزن، بسیاری از اختلالات متابولیک ناشی از چاقی در افراد چاق کنترل خواهد شد.

این متخصص تغذیه با اشاره به تلاش خانم ها برای کوچک کردن شکم و انواع وسیله هایی که برای کوچک کردن شکم در بازار با تبلیغات فراوان فروخته می شود، تاکید کرد: هیچ داروی معجزه آسایی در هیچ کجای دنیا برای ریشه کنی چاقی و چاقی شکمی وجود ندارد. بسیاری از این دستگاه ها فقط جنبه تبلیغاتی دارند و حتی داروهایی که استاندارد هستند و مجوز دارند، به طور لحظه ای اثرگذار نیستند یعنی باید ضمن رعایت رژیم غذایی سالم و تحرک بدنی کافی از این داروها با تشخیص پزشک استفاده کرد .
درباره دستگاه های کوچک کننده شکم نیز باید گفت مطالعه علمی در این زمینه وجود ندارد. حتی درباره لیپوساکشن باید گفت فرد به تنهایی نمی تواند با انجام این عمل از چربی اضافه بدنش برای همیشه راحت شود زیرا تناسب اندام جز با رعایت رژیم غذایی متعادل و داشتن تحرک بدنی کافی امکان پذیر نیست.

دکتر فرشچی درباره شیوه های سنتی کوچک کردن شکم به وسیله مصرف سرکه یا آب ولرم با آبلیمو می گوید: این شیوه ها تجربی است و پشتوانه علمی ندارد. اما واقعیت این است که به ۲ دلیل کارآیی ندارد از یک طرف افرادی که دچار چاقی شکمی هستند وابستگی شدیدی به مواد غذایی لذیذ دارند و در طولانی مدت نمی توانند روز خود را با خوردن سرکه شروع کنند و از طرف دیگر وقتی این مواد اسیدی به صورت ناشتا مصرف شود به ویژه در کسانی که رژیم غذایی نامناسبی دارند و دستگاه گوارش آن ها دچار اختلال است، مشکلات گوارشی آن ها ۲ برابر می شود و گاه حتی پس از مصرف چند ماهه این مواد، قادر به در پیش گرفتن یک رژیم غذایی عادی نیز نخواهند بود.

در مورد مصرف برخی مواد غذایی مانند حبوبات نیز باید گفت نحوه پختن آ ن ها و نگه داشتن تعادل بسیار مهم است. بهتر است قبل از پختن، حبوبات را خیس کرده آب آن را دور بریزیم و سپس بپزیم و از طرفی آن را بیش از حد مصرف نکنیم.از طرفی اصولا باید سعی کنیم سرعت خوردن غذا را کم کنیم، آهسته تر بخوریم تا مغز فرصت کند سیگنال های سیری را دریافت کند و کسانی که دارای چاقی شکمی هستند هم باید حتما در ابتدای غذا سالاد و سبزیجات بخورند تا حجم زیادی از معده شان که بزرگ شده پر شود و سپس اقدام به خوردن غذای اصلی کنند.

درباره ماساژ شکم نیز باید گفت واقعیت این است که این کار جنبه علمی ندارد این روش در افراد مختلف با اندام مختلف و با شرایط مختلف قابل اجرا نیست زیرا استاندارد نشده و از طرفی معجزه نمی کند و هیچ روش مقابله با چاقی بدون رژیم غذایی سالم و تحرک کافی جواب گو نخواهد بود.
منبع : khorasannews.com

كرامات و معجزات حضرت زهرا (س)
 فرستادن غذا از طرف خداوند براى حضرت زهرا (س)
حضرت فاطمه عليه السلام در پيشگاه خدا آن چنان معزز بود كه بارها مورد عنايت خاص آسمانى قرار گرفته و موائد گوناگون از سوى پروردگار عالم نازل مى‏شد كه اينك به برخى از آنها اشاره مى ‏كنيم:
پيامبر عالى قدر اسلام به شدت گرسنه بود و ضعف و ناتوانى وى را از پاى درآورده بود، او براى پاره نانى به اتاقهاى هريك از زنانش مراجعه كرد، ولى آنان نيز طعامى نداشتند. سرانجام به خانه ‏ى دخترش فاطمه عليه السلام سركشيد، تا در آن خانه‏ ى اميد به مقصود رسد، ولى فاطمه عليه السلام و بچه‏ هايش گرسنه بودند و تكه‏ نانى در آنجا نيز به دست نيامد.

هنوز چند دقيقه بيش نبود كه رسول گرامى اسلام منزل دخترش را ترك كرده بود كه مختصر طعامى از سوى يكى از همسايه‏ ها به آن بانو رسيد. فاطمه عليه السلام با خود گفت: سوگند به خدا، خود و فرزندانم گرسنه مى‏ مانم، ولى اين تكه نان و گوشت را به پدرم مى ‏خورانم، و لذا يكى از حسنين را به دنبال پدر فرستاد و او را دوباره به خانه ‏اش دعوت كرد.

فاطمه اهدايى همسايه را كه دو تكه نان و مختصر گوشتى بود، در يك ظرف سرپوشيده قرار داده بود، چون پدرش دوباره به خانه او برگشت، سراغ طعام رفت و آن را در برابر ديدگان رسول خدا گذاشت، ولى ظرف پر از گوشت و نان بود، و فاطمه عليه السلام خود نيز از اين مائده‏ ى آسمانى تعجب مى‏ كرد و خيره خيره به آن تماشا مى‏ نمود. رسول خدا خطاب به دخترش گفت: اى دختر گرامى! اين طعام چگونه و از كجا رسيد؟ فاطمه عليه السلام جواب داد:
 هو من عنداللَّه ان اللَّه يرزق من يشا بغير حساب. فقال: الحمدللَّه الذى جعلك شبيهه بسيدة نسا بنى‏اسرائيل فانها كانت اذا رزقها اللَّه شيئا فسئلت عنه قالت: «هو من عنداللَّه ان اللَّه يرزق من يشاء بغير حساب.» (1)
آن از بركات و الطاف الهى است، خداوند به هركسى بخواهد بدون محدوديت عطا مى ‏كند.

رسول خدا چون سخن دخترش را شنيد فرمود: سپاس خدايى را كه تو را همانند مريم سرور زنان بنى‏ اسرائيل قرار داده، زيرا او نيز هرگاه مورد عنايت الهى قرار مى ‏گرفت و خداوند برايش مائده مى‏ فرستاد، كه جواب سؤال مى ‏گفت: اين طعام از جانب خدا است، او به هركسى بخواهد روزى بى‏ حساب مى ‏دهد.

آنگاه رسول خدا على عليه ‏السلام را نيز به حضورش فراخواند و همگى از آن غذا خوردند و سير شدند و زنان و اهل ‏بيت پيامبر نيز دعوت شدند و خوردند، ولى غذا و مائده آسمانى به همان صورت باقى بود. حتى فاطمه عليه السلام براى همسايگان نيز از طعام آسمانى كه از الطاف خفيه الهى سرچشمه گرفته بود ارسال داشت.... (2)

موائد آسمانى براى فاطمه عليه السلام در يكى دوبار محدود نمى‏ گردد، او بارها از خداوند خويش درخواست طعام كرد و پروردگار عالم نيز بى ‏درنگ طعام بهشتى براى آن حضرت ارسال داشت از آن جمله: روزى اميرالمؤمنين على عليه‏السلام به شدت گرسنه بود و از فاطمه عليه السلام طعام خواست، ولى در خانه چيزى نبود. فاطمه عليه السلام گفت: يا على! در خانه طعامى نيست، من و بچه‏ هايت دو روز است كه گرسنه ‏ايم و مختصر طعامى هم كه بود، آن را به تو خورانديم و خود در گرسنگى صبر كرديم.

على عليه‏ السلام از شنيدن اين سخن فوق‏ العاده ناراحت گشته و اشك در چشمانش حلقه زد و براى تهيه طعام زن و فرزندانش به بازار رفت و يك دينار قرض گرفت تا مشكل گرسنگى خانواده اش را برطرف سازد، ولى نشد. چرا؟! چون يكى از دوستانش گرفتار بود و گرسنگى و گريه زن و بچه‏ ها او را در بيرون از خانه آواره كرده بود، او دنبال نان و پول بود، ولى چاره‏ اش بدون چاره....

على از درد او آگاه شد و مانند هميشه ايثار كرد و ديگران را بر خود و خانواده ‏اش مقدم داشت و بدين وسيله يكى از دوستانش را كه مقداد نام داشت خوشحال و خوش‏دل ساخت.
على عليه ‏السلام دست خالى شد و نتوانست به خانه رود، رو به سوى مسجد كرد و مشغول عبادت شد از آن سو پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله مأمور گشت شب را در خانه ‏ى على بسر برد و لذا بعد از نماز مغرب و عشا دست على را گرفت و فرمود: على جان! امشب مرا به مهمانى خود مى‏ پذيرى؟ مولاى متقيان سكوت كرد، چرا كه زمينه پذيرايى نداشت و فاطمه عليه السلام و حسنين گرسنه مانده بودند و پول تهيه نان و گوشت فراهم نبود، ولى پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله دوباره اظهار داشت: چرا جواب نمى‏ دهى؟ يا بگو: بلى، تا با تو آيم و يا بگو: نه، تا راه ديگر پيش گيرم. على عليه‏السلام عرض كرد: يا رسول‏اللَّه! بفرماييد.

رسول خدا دست على را گرفت، دست در دست او به خانه‏ ى فاطمه عليه السلام آمد و با هم به خانه وارد شده و با زهرا ديدار كردند، فاطمه عليه السلام در حال نماز و نيايش بود و خدا را مى‏ خواند، او صداى پدر را شنيد و به سوى او آمد و خوش ‏آمد گفت و سفره را باز كرده و غذاى مطبوع آورد، تا گرسنگان را سير كند و چاره نيافته‏ ها را چاره‏ ساز باشد.
على عليه‏السلام به فاطمه عليه السلام خيره خيره نگاه مى‏ كرد و با زبان بى ‏زبانى سؤال مى‏ نمود: يا فاطمه! اين طعام از كجا؟
 پيش از آنكه فاطمه عليهاالسلام جواب گويد رسول خدا دست بر دوش على گذاشت و جواب داد: يا على! هذا جزا دينارك من عنداللَّه.
اين غذا پاداش آن دينارى است كه به مقداد دادى.

خداوند به شما جريان زكريا و مريم را تكرار كرد. (3) و از طعام‏هاى بهشتى مرحمت نمود... (4)

 اقرار به رسالت پدر در شكم مادر
وقتى كه كفار از پيامبر اسلام (ص) انشقاق قمر را خواستند، زمانى بود كه خديجه (س) به فاطمه (س) حامله بود و خديجه از اين سؤال كفار ناراحت شده و گفت: زهى تأسف براى كسانى كه محمد را تكذيب مى‏ كنند! در حالى كه او فرستاده‏ ى پروردگار من است.
پس فاطمه (س) از شكم مادرش صدا كرد: اى مادر! نترس و محزون نباش، زيرا خدا با پدر من مى‏ باشد.پس وقتى كه مدت حمل خديجه (س) تمام شد و موقع وضع حمل رسيد، خديجه فاطمه (س) را به دنيا آورد و او به نور جمال خود تمام جهان را روشن و منور ساخت.(5)

چرخيدن آسياى دستى به خودى خود در خانه حضرت زهرا (س)
جناب ابوذر مى‏ گويد: رسول خدا (ص) مرا به دنبال على (ع) فرستاد. به خانه‏ اش رفتم و او را خواندم، ولى پاسخ مرا نداد. و آسياب دستى را ديدم كه بدون اينكه كسى باشد به خودى خود، مى‏ گردد. دوباره او را خواندم، بيرون آمد و با هم نزد رسول خدا (ص) رفتيم و پيامبر متوجه على (ع) شد و چيزى به او گفت كه من نفهميدم.
گفتم: شگفتا! از دستاسى كه بدون گرداننده مى ‏گردد.
آنگاه پيامبر (ص) فرمود: خداوند قلب دخترم فاطمه و اعضا و جوارحش را پر از ايمان و يقين كرده و چون خداوند ضعف او را دانست، پس در روزگار سختى به او كمك كرد و كفايتش نمود. مگر نمى‏ دانى كه خداوند، فرشتگانى را قرار داده تا خاندان محمد را يارى دهند؟! (6)

حرام بودن آتش بر فاطمه زهرا (س)
روزى عايشه بر فاطمه (س) وارد شد، در حالى كه آن حضرت براى حسن و حسين (ع) با آرد و شير و روغن در ديگى غذاى حريره درست مى ‏كرد. ديگ بر روى اجاق و آتش مى ‏جوشيد و بالا مى ‏آمد و فاطمه (س) آن را با دست خود هم مى ‏زد.عايشه با اضطراب و نگرانى از نزد او بيرون آمده، نزد پدرش ابوبكر رفت و گفت: اى پدر! من از فاطمه چيز شگفت‏ آورى ديدم، و آن اينكه دست به درون ديگى كه بر روى آتش مى‏ جوشيد برده، آن را به هم مى‏ زد.
گفت: دختركم! اين را پنهان كن كه كار مهمى است.

اين خبر كه به گوش پيامبر اكرم (ص) رسيد، بر بالاى منبر رفت و حمد و سپس الهى را به جاى آورد، سپس فرمود:
همانا مردم ديدن ديگ و آتش را بزرگ شمرده و تعجب مى‏ كنند. سوگند به آن كسى كه مرا به پيامبرى برگزيد، و به رسالت انتخاب فرمود، همانا خداى عزوجل آتش را بر گوشت و خون و موى و رگ و پيوند فاطمه حرام كرده است، فرزندان و شيعيان او را از آتش دور نمود، برخى از فرزندان فاطمه داراى رتبه و مقامى هستند كه آتش و خورشيد و ماه از آنها فرمانبردارى كرده در پيش رويش جنيان شمشير زده، پيامبران به پيمان و عهد خود درباره‏ى او وفا مى‏ كنند، زمين گنجينه‏ هاى خودش را تسليم او نموده، آسمان بركاتش را بر او نازل مى‏ كند.

واى، واى، واى به حال كسى كه در فضيلت و برترى فاطمه شك و ترديد به خود راه دهد، و لعنت و نفرين خدا بر كسى كه شوهر او، على بن ابیطالب را دشمن داشته به امامت فرزندان او راضى نباشد. همانا فاطمه، خود داراى جايگاهى است و شيعيانش نيز بهترين جايگاه‏ها را خواهند داشت. همانا فاطمه پيش از من دعا مى ‏كند و شفاعت مى‏ نمايد و شفاعتش على ‏رغم ميل كسانى كه با او مخالفت مى‏ كنند، پذيرفته مى‏ شود.(7)

تعدادي ديگر از كرامات و معجزات حضرت زهرا (س)
1 ـ نورانى شدن چادر مبارك حضرت زهرا سلام ‏اللَّه‏ عليه
2 ـ آمدن لباس‏ها و زيورهاى بهشتى براى حضرت زهرا سلام اللَّه‏ عليه
 3 ـ لباس بهشتى حضرت زهرا سلام‏ اللَّه‏ عليه در مجلس عروسى
 4 ـ نزديك شدن مردم به هلاكت به واسطه‏ ى نفرين حضرت زهرا سلام ‏اللَّه‏ عليه
 5 ـ مستجاب شدن نفرين حضرت زهرا سلام‏ اللَّه‏ عليه در مورد عمر
 6 ـ ملاقات حوريان بهشتى با حضرت زهرا سلام ‏اللَّه‏ عليه
 7 ـ نازل شدن جبرئيل بر حضرت زهرا سلام‏ اللَّه‏ عليه پس از رحلت پيامبر (ص)
8 ـ در آغوش كشيدن حسنين عليه السلام توسط حضرت زهرا بعد از شهادت
9 ـ خاكسپارى حضرت زهرا و صحبتهاى زمين با اميرالمؤمنين عليه ‏السلام

----------------------------------

 پي نوشت ها

1  ـ آل‏ عمران/ 37.
2 ـ فرائدالسمطين، ج 2، ص 51 و 52، ش 382- تجليات ولايت، ج 2، ص 319- فضائل خمسه، ج 3 ص 178- مناقب ابن شهرآشوب، ج 3، ص 339- جلاءالعيون شبر، ج 1، ص 136.
3 ـ اشاره است به آيه‏ى 37 سوره‏ى آل‏عمران كه زكريا موائد آسمانى را در محراب مريم ديد.
4 ـ محجة البيضاء، ج 4، ص 213- بحار، ج 43، ص 59، و ج 41، ص 30 با اختصار.
5 ـ روض الفائق، ص 214.
 6 ـ بحارالانوار، ج 43، ص 29.
7 ـ فاطمه زهرا (س) شادمانى دل پيامبر، ص 152.
منبع:aviny.com

زندگینامه سید مرتضی علم الهدی (ره)
ابوالقاسم علی بن الحسین معروف به سید مرتضی و علم الهدی، در رجب سال 355 هجری قمری در شهر بغداد دیده به جهان گشود پدرش حسین موسوی بود که منصب رسیدگی به کار و زندگی سادات دودمان ابوطالب و مسؤولیت نظارت بر دیوان مظالم و سرپرستی زائران خانه خدا را که از منصب‌های مهم آن روز بود به عهده داشت. پدربزرگش نیز ابراهیم مجاب از نوادگان حضرت امام کاظم(علیه‌السلام) بود. برادر بزرگوارش نیز سید رضی(ره) می‏باشد.

مقام علمی
جناب سید مرتضی علم الهدی (ره) به حق شاگرد اصلی شیخ مفید می‏باشد که بنا بر آنچه نقل شده، شیخ مفید بعد از خوابی که دید و دو فرزند حضرت فاطمه(علیهاالسلام) را به فرزندی قبول کرده بود، سیدمرتضی و سیدرضی را به شاگردی قبول کرد و تا آخر عمر به بارور کردن علم و عمل این دو برادر کوشید.
استادان دیگر این بزرگوار عبارتند از: ابومحمد هارون فرزند موسی تلعکبری،شیخ محمد صدوق، حسین بن علی بابویه برادر شیخ صدوق، احمد بن علی بن سعیدکوفی، ابوالحسن علی بن محمد کاتب و بسیاری علمای اعلام دیگر.

خداوند متعال به سید مرتضی استعدادی وافر داده بود و او نیز از این نعمت بزرگ الهی به خوبی بهره برداری کرد و در نتیجه تلاش و کوشش در مدتی نه چندان طولانی کتب زیادی تالیف کرد. مرحوم علامه امینی در الغدیر نام 86 اثر او را بیان کرده یکی از کتاب‌های وی دیوان معروف او با بیست هزار بیت است.مرحوم علامه امینی در الغدیر نام 86 اثر او را بیان کرده یکی از کتاب‌های وی دیوان معروف او با بیست هزار بیت است.

سید مرتضی علم الهدی (ره) علاوه بر مقام علمی و اجتهاد دارای ذوق شعر و ادب بود و در زمان ایشان، غیر از برادرش سید رضی شاعری همانندش نبود. کتاب دیگر او امالی است که در موضوع فقه و تفسیر و حدیث و شعر و فنون ادب است. کتاب دیگر ایشان شافی  است که هر چه علمای کنونی درباره امامت نوشتند، کمتر از آن است که در شافی سیدمرتضی تحقیق کرده است. دیگر کتاب‌های ایشان عبارتند از مسائل ناصریه، مسائل طرابلسیه، مسائل موصلیه.

در باب تدریس مرحوم سیدمرتضی باید گفت ایشان علوم زیادی را تدریس می‏کرد. یکی از ویژگی‏های درس او این بود که بزرگان بسیاری در آن شرکت می‌کردند، حتی گاهی استاد عالی قدرش شیخ مفید نیز در درس او حضور می‏یافت.

اما شاگردان حضرت استاد بسیارند از جمله:

شیخ طوسی، ابویعلی سلار دیلمی، ابوالصلاح حلبی، قاضی ابن براج طرابلسی، شریف ابویعلی محمد بن حسن بن حمزه جعفری، ابو الصمصام مروزی، سید نجیب الدین کراجکی، شیخ ابوالحسن سلیمان صهرشی، جعفر بن محمد دوریستی، ثابت بن عبدالله نباتی، شیخ احمد خزاعی، شیخ مفید ثانی، شیخ ابوالمعالی احمد بن قدامه، شیخ ابوعبدالله محمد فرزند علی صلواتی و ابوزید فرزند کیابکی حسینی و بسیاری از علمای دیگر.

سید مرتضی علم الهدی (ره)  در کلام دیگران
علامه حلی این عالم گرانمایه درباره سیدمرتضی می‏گوید: "علم الهدی در علوم بسیاری یگانه بود‏. دانشمندان ما به وفور فضل و دانش او اتفاق نظر دارند‏. در دانش‏ هایی مانند علم کلام و فقه و ادب، از قبیل شعر و لغت و جز این‏ها بر همگان مقدم بود‏... شیعه از زمان وی تا عصر ما که در سال 693 قمری است، از کتاب‏های او استفاده کرده‏اند‏. او رکن طائفه شیعه و معلم آن‏هاست."

علامه بحرالعلوم نیز می‏فرماید: "علی بن حسین ابوالقاسم مرتضی علم الهدی، ذوالمجدین و صاحب الفخرین و الریاستین، مروج دین جدش، سرور ثقلین در قرن چهارم، به روش پیشوایان برگزیده، او سرور علمای اسلام و پس از ائمه اطهار از همه کس برتر است. او دانش‏هایی گرد آورد که نصیب هیچ کس نشد و از فضایلی برخوردار گردید که او را از همه کس ممتاز گردانید‏. دانشمندان مخالف و موافق درباره فزونی فضلش اتفاق نظر دارند و به تقدمش بر تمامی دانشمندان پیشین و پسین معترف می‏باشند‏."

ابو العلاء معری در ضمن شعر عربی، در پاسخ افرادی که از سید مرتضی پرسیدند، گفته است: "ای کسی که آمده‏ای تا درباره سید مرتضی از من بپرسی، بدان که او از هر نقص و عیبی پیراسته است. اگر او را ببینی، خواهی فهمید که وجود همه مردم در مردی جمع، و روزگار در یک ساعت متمرکز گشته و جهان در یک خانه قرار گرفته است."
او علاوه بر مقام علمی و اجتهاد دارای ذوق شعر و ادب بود و در زمان ایشان، غیر از برادرش سید رضی شاعری همانندش نبود.

فعالیت‌های اجتماعی
بعد از سیدرضی برادر بزرگوارش امارت حج و نظارت بر دیوان مظالم به عهده سید مرتضی افتاد. از زمان خلفای بنی امیه تا زمان معتضد عباسی، فرزندان علی بن ابیطالب همیشه تحت تعقیب و مراقبت خلفا و ماموران بودند و معمولا در جنگ و گریزها به شهادت می‏رسیدند. هنگامی که حکومت و خلافت در سال 279 ق . به معتضد عباسی واگذار شد موضوع احترام به علویان و تعیین سرپرست مطرح شد و در هر شهری یکی از بزرگان سادات یا علمای علوی نقابت یعنی سرپرستی سادات آن شهر یا منطقه را به عهده گرفت.

سید مرتضی علاوه بر نظارت بر نسب و دفاع از حقوق و حفظ شرافت آنان موظف بود در میان آنان قضاوت کند، سرپرستی اموال و دارایی یتیمان را بر عهده گیرد، احکام الهی را در صورت ارتکاب گناه درباره آنان جاری کند، دختران و زنان بی سرپرست را شوهر دهد و از بی سرپرستان مراقبت کند.
امارت حج هم مسئولیت بزرگی بود که ریاست و رهبری زائران خانه خدا را به عهده داشت و معمولا شخص خلیفه آن را به عهده داشت . ولی گاهی خلیفه این مسئولیت بسیار مهم را به شخصی که شایستگی داشت واگذار می‌کرد.نظارت بر دیوان که در آن به اعمال ظالمانه حکام و امرا و رجال بزرگ دولت زیر نظر شخص خلیفه رسیدگی می‌شد، نیز یکی از مسئولیت‌های خطیر اجتماعی بود.

سید مرتضی عاشق نماز
سید مرتضی در وصیت‏نامه زیبایی راجع به نمازش می‏گوید: "تمام نمازهای واجب مرا که در طول عمرم خوانده‏ ام به نیابت از من دوباره بخوانید." دوستانش پرسیدند چرا؟! شما که فردی وارسته بودید و اهمیت فوق‌العاده ‏ای به نماز می‌دادید، علاقه‏ مند و عاشق نماز بودید و همیشه قبل از فرارسیدن وقت نماز وضو گرفته‏، آماده می‏ شدید تا وقت نماز فرا رسد، حال چه شد که اینگونه وصیت می‌کنید؟!

وصیت می‌کنم که تمام نمازهای مرا دوباره بخوانید زیرا تصور من این است که شاید نمازهای من صد در صد خالص برای خدا انجام نگرفته باشد بلکه درصدی از آنها به خاطر لذت روحی و معنوی خودم به انجام رسیده باشد! پس همه را قضا کنید چون اگر یک درصد از نماز هم برای غیر خدا انجام گرفته باشد شایسته درگاه الهی نیست و می‌ترسم به همین سبب اعمال و راز و نیازهای من مورد پذیرش خدای منان قرار نگیرد!"

سید در پاسخ فرمود: "آری من علاقه‌مند به نماز بلکه عاشق نماز و راز و نیاز با خالق خود بودم و از راز و نیاز هم لذت فراوان می‏بردم، از این رو همیشه قبل از فرا رسیدن وقت نماز لحظه شماری می‏ کردم تا وقت نماز برسد و این تکلیف الهی را انجام دهم و به دلیل همین علاقه شدید و لذت از نماز، وصیت می‌کنم که تمام نمازهای مرا دوباره بخوانید زیرا تصور من این است که شاید نمازهای من صد در صد خالص برای خدا انجام نگرفته باشد بلکه درصدی از آنها به خاطر لذت روحی و معنوی خودم به انجام رسیده باشد! پس همه را قضا کنید چون اگر یک درصد از نماز هم برای غیر خدا انجام گرفته باشد شایسته درگاه الهی نیست و می‌ترسم به همین سبب اعمال و راز و نیازهای من مورد پذیرش خدای منان قرار نگیرد!"

وفات
سید مرتضی سرانجام پس از عمری پربار و انجام کارهایی بزرگ و ارزنده در حدود هشتاد سالگی در 25 ربیع الاول 436 هجری قمری در شهر بغداد به جوار حق شتافت و به دست ابوالحسین نجاشی و دیگر شاگردانش ‍ غسل داده شد و سپس فرزندش سید محمد بر او نماز خواند و در خانه‏اش ‍ واقع در محله کرخ به خاک سپرده شد. پس از مدتی پیکر مطهر او به کربلا منتقل شد و در جوار جد بزرگوارش حضرت سید الشهدا در کنار قبر برادرش سید رضی در مقبره ابراهیم حجاب دفن گردید.

---------------------
برگرفته از منابع
ریحانة الادب، محمد علی مدرس تبریزی، تهران، چاپخانه شفق
ترجمه روضات الجنات، محمد باقر ساعدی، تهران، کتاب‏فروشی اسلامیه
منبع:taamolnews.ir

یه بار رفتم مغازه می خواستم ماست کم چرب بگیرم ، اشتباهی گفتم : ‌آقا ببخشید ماست کم مصرف دارید ؟

 اعترافات خنده دار

تو نمایشگاه کتاب غرفه دار بودم ، دهنم کف می کرد انقدرررر حرف می زدم !
تو یه روز شلوغ اومدم زودی قامت ببندم نماز بخونم تا دوباره شلوغ و وحشتناک نشده برم سر کار ، به خودم اومدم دیدم دارم میگم ۴ جلد نماز ظهر می خوانم قربتاً الی الله !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم که من تا کلاس پنجم دبستان همه اش گریه می کردم و بهانه می گرفتم که چرا من تو جشن عروسی مامان و بابام نبودم !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم اولین روزی که رفتم دانشگاه ، نیم ساعت توی حیاط نشسته بودم تا زنگ رو بزنن برم سر کلاس !

 اعترافات خنده دار

کلاس دوم راهنمایی بودم با دوستم ته کلاس نشسته بودیم . یه معلم هنر چاق بد اخلاقم داشتیم . گفت بچه ها یا نقاشی بکشین یا میتونیین درس زنگای بعد رو بخونیین ما هم هی نامه نگاری میکردیم درباره معلمه کلی چرت و پرت نوشتیم ( مثلا من نوشتم این شبیه دیو سالاره ! النگوهاشو نگا !! ) معلمه گفت چی مینویسی ؟ منم گفتم درس میخونیم از شانس ما کتاب حرفه هم جلمون باز بود نه ریاضی علوم ) اخر سر شاکی شد اومد پیشمون ! نامه رو نگاه کرد ! خدا میدونه ما چقدر خجالت کشدیم . بماند که اونم جبران کرد !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم که چون زانوهام مشکل داشت رفتم از زانوهام عکس رنگی بگیرم . داخل شدم ، آقاهه گفت شلوارتو دربیار و روی تخت دراز بکش ، دراز کشیدم ، یارو رفت بعدش یه صدایی شنیدم . یه نفر گفت : نفس نکش ، نفس نکشیدم . بعد گفت نفس بکش ، ۲ باره گفت نفس نکش ، بعد گفت نفس بکش . من هم به حرفش گوش می کردم ، واسه بار سوم گفت نفس نکش ، نفسم رو نگه داشتم ، ۲۰ ثانیه گذشت ، یواشکی نفس کشیدم آقاهه داد زد نفس نکش دیگه ! منم نفس نکشیدم . بعد گفت پاشو . من هم بلند شدم ، گفت شما بخواب ! دیدم یه نفر دیگه اون طرف هست داشتن از قفسه سینه اش عکس می گرفتن !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم بچه که بودم مامانم جرات نمی کرد با من سوار تاکسی بشه چون می دونست اگر راننده آهنگ بذاره من شروع می کنم به رقصیدن. اون هم چه جور !

 اعترافات خنده دار

دختر همسایه اومده زنگمونو زده ، در رو باز کردم، می پرسه کاری داری ؟ می گم نه عزیزم ، بی کارم ! گفت : ادویه کاری رو می گم !
تا یه ربع داشتیم می خندیدیم . از اون موقع هر وقت منو می بینه می گه کاری داری بالاخره ؟

 اعترافات خنده دار

تا ۸ سالگی فکر می کردم یه خرگوشم . چون وقتی بچه بودم پدرم همش می گفت من یه بچه خرگوش بودم که اونا از تو باغچه پیدام کردن و وقتی بزرگ شدم شبیه خودشون شدم . . . !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم بچه که بودم گم شدم، مامانم پیدام کرد بهش گفتم : ” بهت نگفتم دستمو بگیر گم نشی ؟

 اعترافات خنده دار

بچه که بودم ، خاله ام تازه ازدواج کرده بود . یه روز اومدن خونه مامان بزرگم و مامانم گفت خاله اینا ماشین خریدن ، بهشون تبریک بگو . من هم تو عالم بچگی به جای مبارک باشه گفتم دست شما درد نکنه ! مهمونی رسما منفجر شد از خنده !
  

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم که یک بار به یک مغازه خدمات کامپیوتری برای خرید نرم افزاری رفتم. مغازه ۲ در داشت . از در اول که داخل شدم، پرسیدم گفت نداریم . بعد از در دیگر که فکر می کردم مغازه دیگری باشد دوباره داخل شدم و پرسیدم ناگهان دیدم که همان مغازه است و مشتریان داخل مغازه کلی بهم خندیدن !

 اعترافات خنده دار

اعتراف می کنم اوایل دوران نامزدیم وقتی برای اولین بار با خانواده شوهرم به مجلس ختم یکی از نزدیکانشون رفته بودیم ، جلوی در ، خانواده متوفی رو که دیدم حول شدم در جواب احوال پرسی شون گفتم : خدا بیامورزدتون 

 اعترافات خنده دار

یکی از همکلاسی های دوره دبستان رو دم در دانشگاه دیدم ، داشتیم گپ می زدیم که دو تا دختر که ازشون بدم می آمد از در دانشگاه اومدن بیرون . گفتم : اه باز این . . . آمد ! گفت : اون خواهرمه ! سریع گفتم : نه ! اون یکی ! گفت : اون هم زنمه !
از اونی که روز ازل شانس پخش می کرده متشکرم شخصاً !

 اعترافات خنده دار

داشتم در گوشی با نامزدم صحبت می کردم ، یهو داداشم صدام کرد، منم به نامزدم گفتم یه لحظه گوشی رو نگه دار !

 اعترافات خنده دار

اعتراف میکنم وقتی ۴ساله بودم یه اسکناس ۱۰۰تومانی داشتم،داداش بزرگم که ۲سال از من بزرگتر بود پول نداشت منم اسکناسه رو از وسط نصف کردم و نصفشو بهش دادم گفتم حالا هر دو ۵۰ تومان پول داریم بریم بستنی بخریم، باهم رفتیم مغازه و هرکدوم پول خودمونو تا زده بودیم که فروشنده مغازه که پیرمرد بود چشماش خوب نمیدید نفهمه پولامون نصفه و هرکدوم بستنی خریدیم و خوشحال برگشتیم خونه و واسه مامان تعریف کردیم، مامان خندید و گفت خب چرا پولو نصف کردین،باهم میرفتین اکناس صدتمانی رو میدادین ۲تا بستنی میخریدین

منبع:takpayamak.com

به سایت ما خوش آمدید